Longaandoeningen en streptokokken kosten Europese varkenssector miljarden

Binnen Europa worden al veel middelen ingezet voor bestrijding van meldingsplichtige dierziekten zoals Afrikaanse varkenspest, vogelgriep en lumpy skin disease. Maar de onderzoeker van Wageningen Bioveterinary Research benadrukte dat endemische aandoeningen, zoals longproblemen en streptokokken, meer structurele aandacht verdienen. Niet alleen om de diergezondheid en het dierenwelzijn te verbeteren en de antibioticaresistentie verder te verlagen, maar ook vanwege de enorme kosten die ermee gepaard gaan.'

Voor zijn berekening baseerde Stockhofe zich onder meer op eerder werk van Marloes Boeters en collega's van de Faculteit Diergeneeskunde in Utrecht. Bij longziekten schommelen de kosten per big tussen de 1,70 en 8,90 euro, bij vleesvarkens tussen de 2,35 en 15,35 euro en bij zeugen tussen de 100 en 323 euro per jaar.

Stockhofe berekende daarnaast zelf de impact van streptokokken op basis van zijn eigen onderzoek. Die komt uit op gemiddeld 1 euro per varken per jaar. Vermenigvuldigd met de ongeveer 200 miljoen varkens in Europa, levert dat een gezamenlijke schadepost op van minimaal 2 tot 2,5 miljard euro. En dat is nog zonder de kosten van andere aandoeningen zoals darminfecties mee te tellen.

Europees onderzoek naar aanpak endemische ziekten

Inmiddels loopt er een omvangrijk Europees onderzoeksproject van drie jaar, gestart in 2024, met een budget van 60 miljoen euro. Hierin werken negentien EU-landen, het Verenigd Koninkrijk en Turkije samen om endemische dierziekten beter te begrijpen en aan te pakken.

Volgens onderzoeker Núria Mach van het Franse instituut voor landbouw, voeding en milieu heeft het project een breed bereik. Zo wordt daarin gewerkt aan het verbeteren van monitoringssystemen, risicobeheersing en het meten van diergezondheid en dierenwelzijn. Ook een betere aanpak tijdens transport en slacht, verbetering van behandelingen en vaccinaties en inzicht in de sociaal-economische impact van de veehouderij krijgen aandacht.

Een specifiek onderdeel van het project richt zich op de interactie tussen ziekteverwekkers, het microbioom van dieren en de ontwikkeling van antibioticaresistentie. Dit gebeurt bij zowel bacteriën als parasitaire infecties.

Rol van het microbioom onderzocht

Uit onderzoek van Jordi Estellé blijkt dat varkens met een verschillende genetische herkomst ook een ander microbioom hebben. In een experiment werden twee varkenslijnen gefokt: één met een gunstig microbioom en één met een ongunstig microbioom.

Beide groepen werden vervolgens besmet met pathogene coli-bacteriën en brachyspira. De varkens met het gunstige microbioom bleken aanzienlijk minder ziek te worden dan de andere groep.

Er loopt nu een vervolgonderzoek om te ontdekken hoe varkens actief een gunstig microbioom kunnen ontwikkelen, bijvoorbeeld via fokkerij of voeding. Het doel is om de weerstand van varkens tegen endemische ziekten structureel te verbeteren.