Agractie: 'Vrees wordt werkelijkheid met stikstofagenda Jetten en Bontenbal'

Nieuws Politiek Tys Hallema 03 dec 2025 om 13:23uur

De stikstof- en natuuraaanpak van Rob Jetten (D66) en Henri Bontenbal (CDA) is vooral een voortzetting van het start- en vervolgpakket van het huidige demissionaire kabinet. Dat stelt Agractie in reactie op het tussenverslag dat dinsdag is gepresenteerd.

Daarmee wordt de vrees die de boerenactiegroep had, naar eigen zeggen werkelijkheid. 'Met wettelijk vastgestelde doelen in 2035 en een tussendoel in 2030 lijkt de koers ambitieus en strak omlijnd. Maar hierachter schuilt een fundamenteel probleem: het ontbreekt boeren aan perspectief op vergunningverlening', stelt Agractie.

De actiegroep verwijst naar een passage in het tussenverslag waarin staat dat als er voldoende stikstof is gereduceerd, nieuwe vergunningen kunnen worden afgegeven. 'Vager kan het niet. Hoe kan een sector innoveren of zich ontwikkelen als de basisvoorwaarde – een vergunning – ontbreekt? Innovatie en managementmaatregelen worden genoemd als route naar reductie, maar zonder zekerheid van vergunningverlening blijft dit een papieren werkelijkheid.'

Veel onduidelijkheden

Daarnaast bevat het tussenverslag van D66 en CDA veel onduidelijkheden, stelt Agractie. Zo wordt gesproken over het schrappen van de kritische depositiewaarde (KDW) uit de wet en het vervangen door een 'juridisch houdbaar alternatief'. 'Maar de KDW staat helemaal niet in de wet. Wat er wel in staat, zijn doelstellingen (40 procent, 50 procent en 74 procent onder de KDW). Als die worden vervangen door emissiedoelstellingen, zonder percentages, maar mogelijk rond de 50 procent, dan raken we van de wal in de sloot.'

Al met al borduurt de koers van D66 en CDA voort op de huidige regelgeving en houdt deze Nederland volgens Agractie op slot. De organisatie pleit al twee jaar voor het invoeren van significantiestroken en roept de partijen opnieuw op om hierover in gesprek te gaan.

Lichtpuntjes

Toch ziet Agractie ook kleine lichtpuntjes. De akkerbouw en glastuinbouw krijgen immers de erkenning die ze verdienen. 'Al dreigen ook daar problemen rond gewasbeschermingsmiddelen en nutriëntenuitspoeling. De veehouderij wordt intussen vooral richting extensivering en krimp geduwd, zonder ruimte voor noodzakelijke bedrijfsontwikkeling.'

Ook het spreken over het invoeren van een juridisch houdbare rekenkundige ondergrens zodra reductie geborgd is, is een lichtpuntje. 'Maar die reductie is er al sinds 2018, door productieplafonds, opkoop en afroming. Waarom wachten tot 2026, zoals minister Wiersma voorstelt, als de ondergrens nu al kan worden ingevoerd? Het zou een eerste concrete stap zijn om boeren weer perspectief te geven.'