Tomatenbladsnijrobot al volop in praktijk in Bretagne

Een tomatenplant kan aan het eind van het groeiseizoen wel 14 meter lang zijn. De onderste kale steel wordt horizontaal geleid, zodat de tomaten die geoogst moeten worden altijd op ooghoogte hangen. De onderste twee tot drie bladeren worden wekelijks gesneden, omdat die van nature verouderen en daardoor gevoeliger worden voor ziekten. Daarnaast belemmeren ze het zicht onderin en de afrijping van de vruchten.

Dode bladeren worden tussen de verwarmingsbuizen gelegd. Daar drogen ze op. Aan het eind van het seizoen wordt de kas leeggeruimd. 'Bladsnijden is een belangrijke taak op een tomatenkwekerij. Het is gemiddeld circa 15 procent van de arbeidsbegroting', vertelt Bas van Steenpaal. Hij is locatiemanager Arbeid bij Tussenweg 1, een van de vestigingen van Agrocare in het Noord-Hollandse Middenmeer.

Het is niet de minst aantrekkelijke taak die er is, vervolgt Van Steenpaal. 'Wij hebben uitzendkrachten die alleen dit werk doen en met gas erop een mooie bonus kunnen verdienen. Het is vrij simpel; mensen hoeven niet uitgebreid ingewerkt te worden. Het andere werk, zoals bovenin indraaien en de stengels laten zakken, is gespecialiseerd en ingewikkeld. Ook oogsten is niet zo leuk of makkelijk als je zou denken.'

Mogelijke uitkomt voor de intensieve taak van bladsnijden is de robot van Aisprid. Deze tomatenbladsnijrobot heeft in korte tijd twee innovatieprijzen gewonnen, nadat deze zijn waarde in de praktijk had bewezen. Het is tekenend voor de aanpak van het bedrijf en directeur Nicolas Salmon, die alles in eigen beheer wil ontwikkelen en uitbreidingen strikt wil reguleren.

In 2024 won de bladsnijrobot op de Franse tuinbouwbeurs SIVAL de gouden medaille voor beste innovatie. Nog geen zes maanden later won het bedrijf de Robot Challenge op GreenTech. Die laatste prijs kwam onverwachts, want het bedrijf had slechts een kleine stand met video. Maar voor de jury was het feit dat de robot zijn nut al bewezen had in de praktijk (met dertig robots in Bretagne) doorslaggevend.

Beter en sneller

Aisprid is momenteel het enige bedrijf ter wereld dat zich richt op de taak van bladsnijden. En dat werpt zijn vruchten af: het snijden gaat steeds beter en sneller, blijkt op de verschillende proefbedrijven in Bretagne. Na het winnen van de prijzen ontstond voor het eerst ook internationale belangstelling.

De tomatenbladsnijrobot is nog niet te koop. Het bedrijfsmodel is voor nu gebaseerd op een vast bedrag per jaar, dat jaarlijks wordt herzien. Hierbij wordt rekening gehouden met verbeteringen in de snelheid, die iedere maand kunnen plaatsvinden dankzij software-updates. Aisprid overweegt om voor het einde van dit jaar een klassieker model te lanceren voor verkoop.

Aanvankelijk begon Aisprid met de ontwikkeling van een aardbeienplukrobot. Dat werkte technisch gezien wel, maar opschalen bleek veel lastiger dan bij tomaten. 'Tomatenkassen zijn groter en meer gestandaardiseerd, terwijl aardbeientelers met veel verschillende teeltsystemen werken. Daarbij is het groeiseizoen, en daarmee de terugverdientijd, van tomaten langer', licht Salmon toe.

Ontbladering

Maar waarom is ontbladering zo interessant? 'Uit diverse gesprekken met telers blijkt dat het een belangrijke taak is die veel tijd kost. De telers die we spraken over de robot, waren direct geïnteresseerd', geeft de directeur aan.

Volgens Salmon leverden die gesprekken ook een grappig verschil op tussen Franse en Nederlandse ondernemers. 'Die laatste vragen meteen wanneer de robot op de markt komt en wat deze gaat kosten. Ze kijken puur naar het rendement. Franse telers zijn vooral geïnteresseerd in hoe de robot werkt in de praktijk.'

De bladsnijrobot kan dag en nacht doorwerken en zelfstandig van pad veranderen. 'Belangrijk is om gefocust te blijven op kwaliteit en niet te snel te gaan. Je hebt een robot nodig die de klus kan klaren, die het snel kan doen, maar die het ook een miljoen keer kan doen zonder storingen', zegt Salmon.

Goed voorbereid

Volgens de directeur van Aisprid moet je daarom als fabrikant elk onderdeel 100 procent begrijpen. 'Wij hebben er nu voor gekozen om alles zelf ontworpen: de volledige constructie en de software. Dit betekent dat we goed voorbereid zijn op onderhoud en reparaties. Iets vanaf nul ontwikkelen kost veel tijd, maar we geloven dat het op de lange termijn een beter product oplevert.'

Het voordeel van het betrekken van telers bij de ontwikkeling is dat elke stap in de praktijk kan worden getest. Salmon: 'Ook is het een groot voordeel dat we een kleine start-up zijn. Ik ben de enige directeur en kan snel beslissingen nemen. Dat maakt ons wendbaar in deze ontwikkelingsfase.'

De uitbreidingen in de productie zijn momenteel in volle gang. Om die reden is Aisprid onlangs verhuisd naar een groot nieuw pand op een industrieterrein net buiten Saint-Malo, in het westen van Frankrijk. Daar is de bladsnijrobot ook te bekijken.

Van Steenpaal is bekend met de bladsnijrobot, maar niet meteen geïnteresseerd. 'Wij bij Agrocare zijn geen voorlopers, we kijken liever eerst hoe de robot functioneert bij andere bedrijven. Al is arbeid ook in Middenmeer een moeilijke schakel', geeft de locatiemanager aan. 'We houden de robotisering van de teelt daarom nauwkeurig in de gaten.'