Wiersma: 'Het innemen van dierrechten is geen taboe'

Wiersma stelt dat een overstap naar doelsturing niet kan zonder sanctiemiddel. 'In het huidige gejuridificeerde landschap moeten we garanderen dat we in de toekomst minder emissies veroorzaken. En ik zie in de sector ook veel potentie om dat te doen. Maar uiteindelijk kan het niet vrijblijvend zijn. Er zit dus helaas een sanctieregime in.'

Dat sanctieregime bestaat in het uiterste geval uit het tijdelijk bevriezen of innemen van dierrechten, geeft minister Wiersma aan. Hoe het sanctiemiddel er precies uit gaat zien, wordt nog uitgewerkt.

Doelsturingswet

Daarnaast is bekend geworden dat de minister de Doelsturingswet volgend jaar naar de Tweede Kamer wil hebben. Onderdeel van die wet zijn bedrijfsspecifieke emissiedoelen. 'We kijken op dit moment wat haalbare doelen zijn', zegt Wiersma. 'Dat luistert heel precies. Iedere sector is anders en er is veel diversiteit tussen de sectoren.'

Voor de opbouw van de systematiek rond doelsturing trekt het kabinet tot 2030 ongeveer 200 miljoen euro uit. Het systeem voor doelsturing waaraan Wiersma werkt, houdt ook rekening met de maatregelen die agrarisch ondernemers al hebben genomen. Op die manier worden zij beloond voor hun inzet.

Wiersma ziet het sanctieregime als een uiterst middel om ondernemers richting de gestelde doelen te bewegen. Voor 2030 wordt vastgesteld of de sector op koers ligt om de doelen in 2035 te behalen. 'Als voor 2030 blijkt dat een deel van de sector niet meekomt, dan gaan we bedrijfsspecifiek vragen om een plan op te stellen waarin ondernemers aangeven hoe ze aan de bedrijfsdoelstellingen gaan voldoen.'

Wanneer vervolgens in 2035 blijkt dat die bedrijfsspecifieke doelen niet worden gehaald, kan in het uiterste geval worden besloten om dier- of productierechten te bevriezen of in te nemen. Wiersma: 'Er is dan ook een relatie tussen de emissie en de sanctie die wordt genomen. Ik vind het belangrijk dat de sanctie proportioneel is.'

Een helpende hand

Voor de overstap naar doelsturing steekt het kabinet in de komende jaren de helpende hand uit. 'Er komt flankerend beleid met subsidieregelingen om agrarisch ondernemers die kant op te helpen', legt de minister uit. Ook dit moet de komende tijd verder worden uitgewerkt.

Met het noemen van een sanctiemiddel zet Wiersma een duidelijke stap naar voren. De Tweede Kamer heeft de minister eerder al gevraagd hoe ze de reductiemaatregelen wil borgen. De landbouwminister verwacht ook dat de stappen die ze nu richting doelsturing zet, de provincies helpen met de onderbouwing om de vergunningverlening weer op gang te brengen.

De meeste partijen in de Tweede Kamer zijn voorstander van doelsturing op bedrijfsniveau. In tegenstelling tot verschillende andere landbouwonderwerpen, heeft de Kamer doelsturing niet controversieel verklaard. Dit betekent dat Wiersma van de Kamer in de demissionaire periode ver mag werken aan de ingeslagen koers en de uitwerking van het wetsvoorstel.