'Voorstel voor nieuwe begroting in Europese Unie is dubbel fout'

Column Politiek Bert-Jan Ruissen 13 aug 2025 om 11:00uur

Een lange zomervakantie zal niet genoeg zijn om de gemoederen te bedaren. Voorzitter Ursula von der Leyen van de Europese Commissie presenteerde vorige maand ingrijpende veranderingen in de uitgaven en inkomsten van de Europese Unie. Verkeerde veranderingen, vind ik.

%27Voorstel+voor+nieuwe+begroting+in+Europese+Unie+is+dubbel+fout%27

Brussel wil eigen belastingen heffen, meer geld lenen en de begroting fors verhogen. Deze zou in zeven jaar tijd exploderen van 1.200 miljard euro naar 2.000 miljard euro. Maar de landbouw dan? Die komt er in de voorstellen zeer bekaaid van af, terwijl de uitdagingen waar de sector voor staat er bepaald niet geringer op worden. Denk alleen al aan de toenemende weersextremen en het krimpende pakket aan gewasbeschermingsmiddelen.

Het Europees budget voor de land- en tuinbouw gaat fors omlaag. Voor dit jaar zit nog ruim 53 miljard euro in de pot voor het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid. Maar dat zakt terug naar minder dan 43 miljard euro per jaar voor de hele unie.

Wat dit betekent voor de gemiddelde Nederlandse akkerbouwer of melkveehouder laat zich raden. We kunnen er wel van uitgaan dat de basispremie opnieuw omlaaggaat. En of het budget voor ecoregelingen – straks onder de noemer agri-milieu-klimaatregelingen – op peil kan blijven, is ook nog maar zeer de vraag.

Op de landbouw mogen we best wat zuiniger zijn en juist meer investeren; Europa moet onafhankelijker en weerbaarder worden

Bert-Jan Ruissen, lid van het Europees Parlement voor SGP

Dat is misschien nog te verteren als de Europese Unie tegelijkertijd pal zou staan voor een eerlijk en gelijk speelveld. Maar ook op dat punt scoren de nu voorliggende voorstellen niet goed. Onder het nieuwe Gemeenschappelijk Landbouwbeleid zullen de verschillen tussen landen verder toenemen.

Zo krijgen Europese lidstaten nog meer ruimte om gekoppelde steun te geven, bijvoorbeeld in de vorm van een premie per koe. Dat klinkt misschien aardig op het eerste gezicht. Maar als andere landen dat soort regelingen verder uitbreiden en Nederland niet, dan hebben we daar alleen maar last van.

Voor wat de basispremie betreft, komt de hoogte ervan nog meer in handen van de lidstaat te liggen. In het commissievoorstel staat dat de basispremie tussen de 130 en 240 euro per hectare moet liggen. De vraag is hoe landen daarmee omgaan. Het gaat ongetwijfeld effect hebben op het gelijke speelveld.

Wat mij betreft gaan we twee hete jaren aan onderhandelingen tegemoet. De Europese Unie moet geen geld uitgeven aan zaken waar de lidstaten zelf over gaan. Maar op de landbouw mogen we best wat zuiniger zijn en juist meer investeren. Europa moet onafhankelijker en weerbaarder worden. De wereld wordt ons steeds vijandiger gezind. Het domste wat Brussel kan doen is de producenten van ons dagelijks brood verzwakken.