Rummenie (LVVN): 'Voor het opschalen van de tuinbouw kijkt Japan naar ons'

In zijn tijd als landbouwraad heeft LVVN-staatssecretaris Jean Rummenie in veel landen gewerkt. Van Mexico tot Indonesië en van Argentinië tot Roemenië. Vorige week leverde de handelsmissie naar Japan een nieuwe ervaring op. 'Ik ben onder de indruk van de manier waarop mensen met elkaar omgaan: heel netjes en correct. Tijdens een bedrijfsbezoek stond het personeel ons zelfs met vlaggetjes op te wachten bij de entree.'

Het zijn onzekere tijden, dus is het bijzonder dat twee landen al zo lang een goede relatie hebben

Jean Rummenie, demissionair staatssecretaris van LVVN

Rummenie had een druk programma. Hij bezocht onder meer de World Expo in Osaka, kreeg een rondleiding bij een tomatenkweker en nam deel aan een symposium over internationale samenwerking op het gebied van innovatieve eiwitten. Ook woonde hij een symposium bij over de Nederlandse zuivelsector. Tot slot maakte de staatssecretaris kennis met de nieuwe Japanse landbouwminister Shinjiro Koizumi.

Wat is uw eerste indruk?

'Japan is een wereld op zich. Het is lang gesloten geweest. Daarom heeft het land een mooie en oude cultuur ontwikkeld. Dat maakt het tot een totaal ander land dan Nederland.'

'Mensen zijn in hun gedrag heel vriendelijk en netjes. Dat moet je ook goed beseffen als je in Japan zaken wilt doen. Nederlanders kunnen heel direct zijn en willen snel to the point komen. Dat moet je daar niet doen. Japanners nemen de tijd om een relatie op te bouwen. Als ze eenmaal voor jouw bedrijf kiezen, dan zijn ze een loyale partner.'

Waarom heeft u juist nu Japan bezocht?

'Het jaar 2025 is een speciaal jaar. De handelsbetrekkingen tussen Nederland en Japan bestaan 450 jaar. Destijds was Nederland het enige land waarmee Japan zaken deed. Dat ging toen via Dejima, een kunstmatig eilandje in de haven van Nagasaki. Buitenlanders mochten Japan destijds niet in. Er waren toen al mensen die zich specialiseerden in de studie van Nederland. Dit noemen ze rangaku.'

Is de onrust in de wereld een extra reden om de banden aan te halen?

'Geopolitiek gezien zijn het onzekere tijden. Dan is het bijzonder dat twee landen al zo lang een goede relatie hebben. Er is van beide kanten ook veel motivatie om daarmee door te gaan. We zoeken elkaar op.'

'Japan is de vierde economie ter wereld. Dat maakt het land tot een belangrijke handelspartner voor Europa. Dat is ook de reden dat Eurocommissaris Christophe Hansen van Landbouw hier deze week is geweest. We moeten elkaar opzoeken, naast handelsblokken als de Verenigde Staten en China, omdat we niet weten hoe de wereld er morgen uit ziet.'

Wat kunnen wij leren van Japan?

'Wat betreft gezonde voeding kunnen we veel van Japan leren. Er is geen obesitas en mensen worden nergens zo oud als in Japan. Voedsel is wel duur. Japanners geven 30 procent van hun inkomen uit aan voeding. Ze kijken ook anders tegen voedsel aan. Mensen beseffen dat wat ze eten, van grote waarde is en van belang voor hun gezondheid.'

Waarin verschilt de Japanse van de Nederlandse land- en tuinbouw?

'Een groot verschil is dat wij veel voedsel exporteren. Wij zijn de tweede voedselexporteur van de wereld. Japan is sterk afhankelijk van de import van voedsel. Japanners produceren ongeveer 12 procent van hun eigen consumptie. Voedselzekerheid krijgt daarom veel aandacht.'

'De Japanse land- en tuinbouw is in onze ogen ouderwets en kleinschalig. We hebben een tuinbouwbedrijf bezocht van 4 hectare. Voor Japanse begrippen is dat een groot bedrijf. De Japanse overheid beseft goed dat schaalvergroting nodig is.'

'70 procent van de boeren heeft een hoge leeftijd. Dat baart de politiek zorgen vanuit het oogpunt van voedselzekerheid. De Japanse overheid heeft daarom subsidies voor ondernemers in bijvoorbeeld de tuinbouwsector.'

Zijn er overeenkomsten?

'De drive van ondernemers is duidelijk hetzelfde. Beide landen zijn sterk gericht op innovatie. Ook moeten we allebei het werk met minder arbeidskrachten doen, dus we zoeken naar oplossingen. Robotisering en automatisering zijn daarom een must.'

'Op dat gebied heeft Japan ons als hightechgigant veel te bieden. Een Japans bedrijf heeft bijvoorbeeld een machine ontwikkeld om tomaten en paprika's te plukken. Daarmee wordt in Nederland ook geëxperimenteerd.'

Welke kansen ziet u voor Nederlandse bedrijven?

'Voor het opschalen van hun tuinbouwsector kijkt Japan naar Nederland. Daar ligt duidelijk een markt voor Nederlandse toeleveranciers. Van kassenbouw tot klimaatcomputers. Daarom gaat er later dit jaar nog een handelsmissie naar Japan, gericht op de tuinbouw.'

'Ook voor de zuivelsector zijn er kansen. Die sector is bij ons sensorgedreven. Wij kunnen daardoor per koe zien hoe het met dieren is gesteld. Daar zijn Japanners sterk in geïnteresseerd. Want hoewel Japan innovatiegericht is, zie je dat niet in die mate terug in de agrarische sector.'

'We hebben in Japan contact met Nederlandse bedrijven die werken met nieuwe technieken als kweekvlees en innovatieve eiwitten. Zij willen in Japan de markt op. Voor voedselexport vanuit Nederland zijn de mogelijkheden beperkt door de geografische afstand.'

Welk gevoel heeft u overgehouden aan deze handelsmissie?

'Ik heb het gevoel dat ik een extra duw aan de relatie heb gegeven. We hebben elkaar veel te bieden. Ik denk dat de Nederlandse land- en tuinbouw ook veel kan betekenen voor Japan. Misschien is het tijd voor een nieuwe agrarische rangaku.'