Japanse kever lift mee met kampeerders

Dat blijkt uit de 'Risicobeoordeling pathways meeliftende exoten door kampeeractiviteiten' die uitgevoerd is door stichting Bargerveen, in samenwerking met Radboud Universiteit en FLORON. Opdrachtgever is bureau Risicobeoordeling & onderzoek van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit. Via kampeeractiviteiten kunnen 148 verschillende soorten exoten Nederland bereiken, of hebben Nederland inmiddels bereikt.

Meeliften gebeurt met name met auto's, caravans, tenten en andere kampeerspullen, maar het kan ook doordat bijvoorbeeld zaden van exoten meeliften met schoenen of kleding. In de literatuur worden vaatplanten en insecten het vaakst genoemd als mogelijke meelifters naar Nederland. Van 36 soorten zijn schadelijke effecten bekend, voornamelijk ecologische effecten als vraatschade aan bomen of verdringing van inheemse planten.

De Japanse kever, een quarantaine-organisme, is nog niet levend in Nederland aangetroffen, maar in 2018 wel dood op Schiphol. Het insect is volgens fytodienst EPPO wel elders in de Europese Unie aanwezig: Italië, Zwitserland, Portugal en Slovenië. In 2021 is een kever ook in Zuid-Duitsland gevonden.

Uitbreiding populaties

In Italië breiden populaties van de kever zich uit, vermoedelijk tot maximaal enkele kilometers per jaar. Het klimaat ten noorden van de Alpen is geschikt voor vestiging en uitbreiding. Dat geldt ook voor Nederland, al zijn de temperaturen minder aantrekkelijk in vergelijking tot Noord-Italië of Zuid-Duitsland.

Het was al bekend dat de Japanse kever kan meeliften met transport van goederen en planten. In besmette gebieden worden daarom vooral ladingen voor transport gecontroleerd en worden op risicolocaties feromoonvallen gezet. Uit de risicobeoordeling blijkt nu dus ook duidelijk het risico van meeliften via kampeerders.

Schoon vertrekken

Kampeerders in besmette regio's, waaronder gebieden rond meren in Noord-Italië, zouden volgens de onderzoekers gericht geïnformeerd moeten worden. Het gaat om herkenning van de Japanse kever, het verwijderen van insecten uit auto's, campers of caravans en pas de terugreis aanvaarden als alles goed schoon is.

Voor vestiging moet wel minimaal één mannetje en één vrouwtje meeliften of in hetzelfde gebied terechtkomen. Maar als dat eenmaal gebeurt, is de kans op natuurlijke verspreiding groot.