Sturen op behoefte van de plant met data

‘Het wordt steeds belangrijker om te sturen op de behoeften van de plant. Data maken dat mogelijk’, stelt Van Klink. ‘Zo kunnen tuinders aan de hand van data zien op welk moment ze de plant het beste water kunnen geven. Je weet immers wanneer de plant actief is. Dit verkleint de foutmarge.’

Dennis Steentjes van Growficient vergelijkt substraat met een black box. ‘Substraat bevat veel informatie die je met het blote oog niet kunt zien. Met digitalisering wordt het mogelijk meer inzicht te krijgen in wat er in het substraat gebeurt, bijvoorbeeld hoe de wortel reageert op de watergift. Op basis van die gegevens kun je als teler een irrigatiestrategie ontwikkelen die beter aansluit op de behoefte van de plant, en dus uiteindelijk zorgt voor een beter wortelgestel, sterker gewas en hogere opbrengst.’

Concrete vraag

De vraag naar gedigitaliseerd irrigatiemanagement groeit met de dag. Dat is volgens Van Klink niet vreemd. ‘Het afgelopen jaar zijn in de paprikateelt veel problemen geweest, ook met irrigatie. Deels komt dit door gewijzigde energiestrategieën. Telers hebben jaren hetzelfde gedaan. Dat kan nu niet meer.’

De meeste vraag komt vanuit de jongere generatie tuinders, maar ook bij de meer ervaren teler groeit de belangstelling. ‘Elke teler wil meer inzicht’, merkt Steentjes op. ‘Of het nu gaat om inzicht in substraat, bladtemperatuur of fotosynthese. Hoe meer inzicht, hoe meer controle, en dus hoe gemakkelijker beslissingen worden genomen.’

Een eerste stap in digitalisering van het irrigatiemanagement is weten wat je precies wil meten en waar je op wil sturen. ‘Formuleer een concrete vraag, of laat je hierin adviseren. Dat helpt in de zoektocht naar de juiste sensoren.’

Het aanbod is volgens Van Klink namelijk enorm. ‘Daardoor zien ondernemers soms door de bomen het bos niet meer. En hoe meer soorten sensoren je in de kas hebt, hoe ingewikkelder het wordt om inzicht te houden.’ Hij adviseert om alleen die sensoren aan te schaffen die nodig zijn om antwoord te krijgen op de geformuleerde vraag.

Steentjes voegt daaraan toe dat de manier waarop de data weergegeven worden ook belangrijk is. ‘Kijk kritisch naar de visualisatiemogelijkheden. Zichtbare data geven houvast. Door naar duidelijke trends in je grafieken te kijken, kan je sneller afwijkingen constateren en daarmee de strategie aanscherpen.’

Open mind

Dat bijsturen, vraagt van tuinders om de absolute waarden wat meer los te laten. ‘Als je in de grafiek afwijkingen ziet, moet je daarop durven inspelen. Een gedigitaliseerd irrigatiemanagement vraagt om een open mind’, geeft Steentjes aan. ‘Je moet in sommige gevallen, bijvoorbeeld na de overgang naar een ander substraat, de gangbare normen en vooroordelen die je eventueel hebt, los weten te laten.’

Onderzoek van Delphy Improvement Centre ondersteunt hierin, onder andere door uit te zoeken hoe sensoren het beste gebruikt kunnen worden en wat de optimale en maximale bandbreedtes zijn. ‘Als teler hoef je niet in één keer het roer volledig om te gooien’, stelt Van Klink.

Een gedigitaliseerd irrigatiemanagement zorgt ervoor dat tuinders proactief kunnen ondernemen. ‘Niet naderhand bijsturen, maar vooraf keuzes maken. Van telers hoor ik dat het zekerheid en een vorm van veiligheid creëert. Dit omdat ze bijvoorbeeld een sensor op afstand kunnen bedienen en daardoor op elk moment kunnen inspelen op onverwachte omstandigheden’, besluit Steentjes.