Wereldwijde aspergeteelt hikt tegen grote uitdagingen aan

Het aantal bedrijven in Nederland dat asperges teelt, is de afgelopen twaalf jaar gedaald van 703 naar 488 bedrijven. In diezelfde periode zakte het areaal terug van 3.092 naar 2.761 hectare. Noord-Brabant (196 bedrijven) en Limburg (221 bedrijven) zijn de provincies waarin de meeste asperges worden geteeld. Maar ook in deze provincies neemt de populariteit af. Het aantal bedrijven daalde de afgelopen twaalf jaar respectievelijk met 50 en 152 stuks.

Dat de teelt in populariteit afneemt, heeft te maken met stijgende productiekosten, een afnemende vraag en tegenvallende economische resultaten. Volgens marktbureau AMI blijft deze trend niet beperkt tot landen in de Europese Unie, maar betreft het een wereldwijd fenomeen. 'China, Peru, Mexico, Duitsland en Spanje zijn wereldwijd de grootste aspergeproducenten. Ook daar zien we sinds 2018 dat het areaal stagneert. De jaren van groei zijn voorbij', schrijft marktanalist Michael Koch van AMI.

Koch stelt dat de aspergeteelt zich nu in fase vijf van de productlevenscyclus bevindt. 'Dat betekent dat de sector in een periode van degeneratie of achteruitgang zit. De afgelopen jaren hebben duidelijk gemaakt dat de markt verzadigd is en dat er geen ruimte is voor verdere groei. Ook de gestegen kosten voor levensonderhoud helpen niet mee. Asperges worden namelijk vaak beschouwd als luxeproduct.'

Doorstartmogelijkheden onderzoeken

Volgens Koch is de industrie al druk aan het zoeken naar doorstartmogelijkheden of productinnovaties, maar blijft een concrete oplossing voorlopig uit. Lastig daarbij is ook dat het merendeel van de geproduceerde asperges niet bestemd is voor de wereldmarkt. China is met 7,3 miljard kilo veruit de grootste producent. Maar het merendeel van dit product is bestemd voor de conservenindustrie en niet voor de versmarkt.

Ook Duitsland, dat dit jaar 105 miljoen kilo asperges produceert, komt nauwelijks aan bod als exporteur. Nederland zette vorig jaar 32 miljoen kilo asperges af, waarvan 16,5 miljoen kilo van eigen bodem. Daarvan bleef eveneens iets meer dan de helft (51 procent) in eigen land. Nog eens 18 procent ging naar Duitsland, blijkt uit cijfers van GroentenFruit Huis. Geïmporteerde asperges haalt Nederland vooral uit Peru en Mexico, twee van de weinige producenten die zich wel focussen op export.

Doordat de aspergeteelt zo'n lokale focus heeft, is het belangrijk dat consumenten worden overtuigd om asperges te consumeren. Cijfers van GroentenFruit Huis tonen aan dat de eerste stappen hierin al wel zijn gezet. Zo steeg het aantal consumenten van dertig jaar en jonger dat weleens asperges koopt in 2022 met 8 procent tot 23 procent. Ook was het afgelopen jaar in Nederland al een verkoopgroei zichtbaar bij huishoudens van twee personen.

Marktanalist Wilco van den Berg van GroentenFruit Huis die de cijfers eerder dit jaar presenteerde, zegt dat het positief nieuws is dat meer jongeren asperges hebben gekocht. 'Toch blijven het vooral de ouderen die de grootste afzetmarkt vormen', stelt hij. Uit de cijfers blijkt dat ruim 80 procent van het gekochte volume op de consumentenmarkt in Nederland voor rekening komt van 50-plussers. Ruim de helft wordt aangeschaft door 65-plussers.

Ook in Duitsland zijn zorgen over de dalende vraag naar verse asperges, stelt Koch. 'Dat versterkt de twijfels over de winstgevendheid van de productie. Vooral omdat er geen hogere verkoopprijzen lijken te kunnen worden gerealiseerd om de gestegen arbeids- en vervoerskosten te compenseren. Daarmee heeft de aspergeteelt grote uitdagingen te overwinnen voordat het herstel kan worden ingezet.'