'Met horten en stoten'

Column Akkerbouw Piet Hermus 23 mei 2023 om 11:00uur

6 juni 1983, veertig jaar geleden dus, gingen bij ons de poters de grond in, een paar dagen na de bieten. Een natte lente zoals dit jaar en wij waren in 1983 geenszins de laatsten. Het voorjaar van 2018 was ook nat met verzopen poters her en der, die plaatselijk op percelen overgepoot moesten worden.

Die regelmaat en frequentie van voorjaarsbuien valt me op, plaatselijk hevig, waarbij soms hele stukken blank komen te staan en je je afvraagt of dat wel goedkomt. Hoe moeten we hiermee omgaan nu onze overheid denkt dat 'het weer' maakbaar is en ons dwingt om aan kalenderlandbouw te gaan doen? Alsof 'het weer' een aanvraag in vijfvoud doet bij het ministerie.

1983, met die late start in juni, resulteerde in een kleine opbrengst, maar wel tegen een superprijs van 83 cent per kilo. Dan verdien je met een halfvolle schuur goed geld. In het natte jaar 1974 en het droge en hete 1976 waren aardappelen ook schaars. De prijzen liepen toen zelfs op tot boven de gulden. De snackbarfritesprijs explodeerde van 60 cent tot 1,20 gulden per bakje. Het vrije Bintje vierde hoogtij. Destijds contracteerden boeren amper hun aardappelen en waren er veel meer afnemers. Minder machtsconcentratie en meer concurrentie.

Roundup was met 75 gulden per liter nog duur, want gepatenteerd. Boeren gebruikten dit zogenaamde wondermiddel daarom spaarzaam. De ruilverkaveling was hier gaande en de grondprijs lag tussen de 40.000 en 50.000 gulden per hectare. Begin jaren tachtig, de Koude Oorlog met massale antikernwapen- en antikernenergiedemonstraties. De jaren met muziek van Doe Maar met De Bom en Michael Jackson met Thriller, naast al die andere bands en sterren.

De regelmaat en frequentie van voorjaarsbuien valt me op

Piet Hermus, akkerbouwer in Zevenbergschen Hoek

En de jaren van ergens 'tegen zijn' uit emotie, zonder alternatief. De fossiele sector kreeg de wind in de zeilen en innovaties in kernenergie werden vertraagd. Die lobby heeft uiteindelijk geresulteerd in extra uitstoot en vervuiling. Veranderingen gaan met horten en stoten, dat is van alle tijden.

Computers met floppy's en puntjesprinters waren nog geen gemeengoed, want duur en met beperkte capaciteit. Hoge werkloosheid aangezien de maakindustrie weggeconcurreerd was naar lagelonenlanden door continue stakingen voor steeds hogere looneisen, jaren van hoge inflatie, hoge hypotheekrente vanaf 13 procent.

Feyenoord startte in 1983 een elftal met Johan Cruijff, komende van Ajax, en met Ruud Gullit erbij. Dat betaalde zich het voorjaar erop uit. Feyenoord werd na tien jaar weer kampioen. Ook dat is herkenbaar.