Volgende generatie boomtelers staat vol goede moed in startblokken

Dertig jaar geleden zijn Erwin en Janny de Jong in het Brabantse Dongen op een enkele hectare gestart met hun boomkwekerij. De focus lag jarenlang op oculeren, maar enkele jaren geleden kwam daar verandering in. 'We waren echt gek op die tak van sport, maar het werd steeds lastiger rond te rekenen', legt Janny de Jong uit. 'In de winter waren bijna geen vorstperioden meer, waardoor we door konden rooien. In de zomer kwamen we in de knel met vakanties. Dat deed ons besluiten onze aandacht te verschuiven.'

De ondernemers besloten plantgoed in te kopen en op te kweken. 'Dat begon met spillen van 60 tot 80 centimeter en 80 tot 100 centimeter, maar nu werken we vooral met spillen van 1,75 tot 2,5 meter', zegt Janny de Jong.

Groot assortiment

Die teeltverschuiving sloot goed aan op de groei die de boomkwekerij in omvang had doorgemaakt. Anno 2023 beslaat het terrein 50 hectare en worden er meer dan vijfhonderd verschillende bomen gekweekt. 'Van standaardrassen tot aparte soorten. Mijn man Erwin is er gek op om een zo compleet mogelijk assortiment te verzamelen.'

Ongeveer 80 procent van het assortiment gaat de landsgrenzen over, naar landen verspreid in Europa. Die afzet regelen de boomtelers zelf. 'We staan op beurzen, zoals onlangs de IPM Essen. In de zomer bezoeken we veel klanten en potentiële klanten. We hebben dus niet één afzetpartij, al verkopen we over het algemeen wel veel producten aan telers met een beplantingsbedrijf. Ook stellen we ons bedrijf op donderdag, vrijdag en zaterdag open voor particuliere verkoop', zegt Janny de Jong.

De markt is nu goed, constateert Janny de Jong. 'Er is schaarste, waardoor de prijzen flink zijn gestegen. Dat is weleens anders geweest. Rond 2009 hadden we in Nederland een gigantische overproductie. De prijzen kelderden en bomen gingen voor een schijntje weg. Wij hadden toen net een flinke investering gedaan, waardoor het voor ons een uitdaging was om alles goed op te rit te houden.'

Personeel

Boomkwekerij De Jong groeide niet alleen in oppervlakte en assortiment, ook het personeelsbestand nam fors toe. 'We zijn begonnen met een jongen die één dag in de week naar school ging en de rest van de dagen bij ons werkte', zegt Janny de Jong. 'Nu hebben we vijftien mensen aan vast personeel op de kwekerij, vier op kantoor en vijf arbeidsmigranten uit Hongarije in dienst.'

Traditioneel werkt het bedrijf veel met scholieren. 'Op een of andere manier zijn dat mensen die blijven hangen en uiteindelijk een boomkwekersopleiding willen volgen. Drie jaar geleden hadden we zelfs een groep van vijf jongeren die de opleiding zijn gestart', zegt Janny de Jong. Zoon Luc de Jong behoorde ook tot die groep. 'Wij hebben ook het geluk dat onze beide zoons, Luc en Jacco, in het bedrijf zijn gekomen.'

Volgens Jacco de Jong is het zoeken naar personeel lastig, omdat er maar weinig mensen zijn die plantenkennis en kennis van zaken hebben. 'Je moet echt alle kanalen inzetten om ze te vinden. En zelfs dan lukt het niet.' Janny de Jong zegt dat de ondernemers onder meer daarom enkele jaren geleden hebben besloten ook zelf mensen op te leiden.

Nieuwe inzichten

Het toetreden van de zoons in de maatschap geeft Janny en Erwin de Jong ook nieuwe inzichten. 'De nieuwe generatie staat zo anders in de sector. Wij vinden de strengere regelgeving op het gebied van gewasbescherming bijvoorbeeld echt een heikel punt, terwijl zij er veel nuchterder naar kijken. Zij komen uit een tijd dat gewasbescherming not done is.'

Jacco de Jong: 'Wij zijn niet bang dat die strengere wetgeving problemen voor ons gaat opleveren in de toekomst. Wij hebben op het bedrijf grasbanen rondom en tussen de bomen. En wat wij spuiten, is minimaal. Wat betreft schoffelen is in mijn ogen al veel mogelijk en er zijn ook steeds meer biologische en groene middelen beschikbaar. Je kunt ook niet veel veranderen aan wetgeving. Je moet de knop omzetten en een manier vinden om door te gaan. Ik denk dat wij dat als jongere generatie wat gemakkelijker doen.'

Richting de toekomst bouwen de oude en nieuwe generatie samen verder aan de groei van de kwekerij. 'In de toekomst hopen we eigen plantgoed te kweken. We willen klein materiaal inkopen en dat in één of twee jaar doorkweken naar 2 tot 2,5 meter', zegt Jacco de Jong. Uitdaging is wel dat de bomen vanaf die hoogte handmatig aan een stok gebonden en uitgeplant moeten worden. 'Dat kost veel tijd. We hopen daar in de toekomst een automatiseringsoplossing voor te vinden.'