Tuinplant doet stapje terug na coronacrisis

De energiecrisis en de daarmee samenhangende inflatie hebben de tuinplantenmarkt in 2022 niet onberoerd gelaten. Waren de plussen in de voorgaande coronajaren groot, in het afgelopen jaar tonen de cijfers van FloraHolland minnen op alle fronten.

Kort samengevat: de tuinplantenomzet kwam uit op 473 miljoen euro, wat 12 procent onder het niveau van 2021 is. Het aantal stuks dat FloraHolland verhandelde nam met 10 procent af en de middenprijs van alle tuinplanten boette 3 procent in. Een slecht jaar dus, alhoewel Michel Verbeek, productmanager van onder meer tuinplanten bij FloraHolland, wel wat nuances plaatst. ‘Dit wil niet zeggen dat het negatieve beeld bij alle tuinplanten zichtbaar was.’

De vroege tuinplanten deden het in 2022 nog goed. ‘Dat was het naijleffect van de coronajaren’, zegt Verbeek. De verwachtingen, en daarmee de voorverkopen, waren gebaseerd op de goede afzet in deze periode. In januari 2022 was dat nog goed te merken. Omzetten voor planten als citrus, dianthus, salix en viola lieten forse groeicijfers zien.

De uitbraak van de oorlog in Oekraïne betekende een ommekeer. Consumenten toonden minder belangstelling voor de planten en de grootschalig inkopende retail paste zijn orders aan de nieuwe situatie aan. Het gevolg: een slechte zomer. ‘Alle planten die het van de zomerverkoop moeten hebben, zoals de zomerbloeiers, vaste planten maar ook tuinhortensia en lavandula, deden het minder.’

Vraag afgenomen

De vraag naar de planten nam in 2022 simpelweg af. Om wat voorbeelden te geven: in mei lag de omzet met lavandula zo’n 10 procent lager dan het jaar ervoor, ondanks dat deze maand in 2022 twee meer veildagen had dan in 2021. Ook bij dianthus was het verlies met 15 procent groot.

In beide gevallen was een beduidend lagere prijs de grondslag voor het omzetverlies. De aanvoer was hoger dan in mei 2021. Lavandula en dianthus behoren tot de top 5 tuinplanten bij FloraHolland. Lavandula staat op plek 3 en dianthus op 5. De andere drie zijn helleborus, hydrangea en een mix aan perkplanten.

Verbeek merkt op dat gaande het eind van het jaar de markt weer iets verbeterde. ‘De kerstproducten gingen weer vlotter. Rond kerst wil de consument toch even genieten en zich losmaken van negatieve berichtgeving over bijvoorbeeld economie, stikstof en oorlog’, noemt hij als reden.

Op de voorjaarseditie van de tuinplantenbeurs Plantarium/Groen-Direkt die onlangs in het Zuid-Hollandse Hazerswoude-Dorp/Boskoop werd gehouden, spraken telers zich desgevraagd behoudend uit over het tuinplantenseizoen van 2023 dat voor de deur staat. Zo’n 170 standhouders namen aan deze tweedaagse bijeenkomst deel.

Ook Verbeek heeft zijn twijfels over komend seizoen. ‘Verwachtingen uitspreken is in deze tijd heel moeilijk. Over de hele linie zal het denk ik wat krimpen.’ Volgens hem komt dat doordat telers de productie wat voorzichtiger hebben opgezet. Daarnaast zal de consument bewuster zijn geld uitgeven, ook bij tuinplanten. Door hogere kosten stijgt de prijs van tuinplanten, verwacht Verbeek.

Zomerperiode lastig

De FloraHolland-productmanager voorziet dat de zomerperiode opnieuw lastig zal verlopen. De mindere zomerverkoop van 2022 is niet alleen het gevolg van de inflatie. ‘Het is een trend die we al drie jaar zien.’ Verbeek voorziet dat deze trend zich ook in het vierde jaar voortzet. Over het voorjaar en de kerstperiode spreekt hij zich hoopgevender uit.

De twijfels over de tuinplantenmarkt worden onder meer ingegeven door onderzoek. Uit een enquête, uitgevoerd door onderzoeksbureau Motivaction in opdracht van Bloemenbureau Holland (BBH), blijkt dat bijna 30 procent van de Nederlandse consumenten in de eerste helft van dit jaar minder geld zegt uit te geven aan bloemen en planten. Het resultaat van de enquête werd eind vorig jaar bekend.

Tijdens Plantarium/Groen-Direkt presenteerde groenexpert Romeo Sommers, bekend van het televisieprogramma Koffietijd, tuintrends voor 2023. Duurzaamheid is al langer een thema waar consumenten waarde aan hechten. Ondanks de inflatie blijft dit een belangrijk aspect voor kopers van tuinplanten, wijst Burda-onderzoek van 2022 uit.

Meer belangrijke onderwerpen

Andere topics die dit seizoen belangrijk zijn, zijn de hitte- en droogtebestendigheid van tuinplanten en het vermogen om juist met te veel nattigheid om te gaan. Biodiversiteit is ook een gewichtig item voor de tuin. ‘Vriendelijk voor de bij’ staat hoog in het vaandel. BBH ontwikkelde twee trendcollecties.

Voor de lente/zomer vormt ‘een sterke behoefte aan herinneringen in een veranderende wereld’ de leidraad. Tuinkruiden, prunus, eucalyptus en fijnbloemige perkplanten passen hierbij. Uitgangspunt voor de herfst/winter is ‘herstel van samenhang en harmonie in een verharde samenleving’. Volgens BBH passen sedum, viburnum, viola en gaultheria hier goed bij.