Zoektocht van UIKC naar klimaatbestendige uienteelt

'Binnen vijf jaar willen we in Zeeland naar een uienteelt met standaardopbrengsten van 65 ton', zegt directeur Charlotte van Sluijs van Proefboerderij Rusthoeve. 'De oogstresultaten van 2018, 2020 en ook afgelopen jaar zijn voor ons een wake-upcall dat maatregelen en investeringen nodig zijn om de teelt hier rendabel te houden.'

Van Sluijs sprak op een bijeenkomst van uienplatform UIKC over de impact van klimaatverandering in de uienteelt. Daarbij gaven onder anderen Luc Remijn, uienspecialist van Delphy en ook betrokken bij UIKC, en Eelco Boot, bedrijfsleider van Proefboerderij Rusthoeve, een toelichting op de onderzoeksresultaten en de toekomstplannen.

Extreme droogte

In zijn betoog stelde Boot dat hij komend jaar al hoopt om op de proefboerderij gemiddeld 65 ton uien te oogsten. 'Voor ons was 2018 een rampjaar met niet meer dan 15 ton per hectare na de extreme droogte, vorig jaar kwamen we tot gemiddeld 52 ton, maar dit jaar vielen we weer terug naar 21 ton na opnieuw een te droog groeiseizoen. Wij gaan de uitdaging graag aan en het liefst zo snel mogelijk.'

Op de proefboerderij kunnen komend jaar alle uienproeven worden bedruppeld of beregend. Daarvoor is een bassin gegraven voor de opslag van 3.000 kuub water. Boot: 'Verder hebben we de afgelopen jaren een waterleidingnetwerk aangelegd naar onze percelen. Komend jaar willen we op het proefbedrijf de watergift verregaand automatiseren en bekijken we hoe we over meer zoetwater kunnen beschikken.'

Water is veruit de belangrijkste factor om klimaatverandering de baas te kunnen in de uienteelt, zegt Remijn. Hij wijst erop dat de ui een droogtegevoelig gewas is en bovendien slecht bestand tegen hitte. 'In onderzoek hebben we de meerwaarde van irrigatie in uien al keer op keer vastgesteld. Zelfs in een nat groeiseizoen zien we dat druppelirrigatie meeropbrengsten oplevert.'

Druppelen met brak water

Nieuw onderzoek moet meer duidelijkheid geven over druppelen met brak water in uien. Volgens Remijn zijn die mogelijkheden beperkt. Hij stelt dat uien bij EC-waarden boven 2 al veel opbrengstderving geven. Bovendien is beregenen of irrigeren met zoutwater nadelig voor de structuur. 'We gaan meer onderzoek doen voor een definitief oordeel over de waterkwaliteit.'

Meer ziet Remijn in het opslaan van zoetwater in de winterperiode voor gebruik tijdens het groeiseizoen. Volgens hem moet het mogelijk zijn om met een netwerk van drainagepijpen water te oogsten.

'Berekeningen laten zien dat een hectare voldoende capaciteit heeft om in de wintermaanden een bassin van ruim 2.000 kuub te vullen. Voorwaarde is dat de waterkwaliteit goed is. Dat hangt af van de ligging van het perceel en bijvoorbeeld de invloed van zoute kwel.'