RIVM opnieuw in de fout met lijst piekbelasters

De fout die nu aan het licht is gekomen speelt bij de emissie die is toegewezen aan diverse varkens- en pluimveestallen. Hierdoor zijn deze stallen ten onrechte als top 100-piekbelaster aangemerkt. Naast de top 100-lijst werkt de fout ook door in andere rapportages die het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) sinds april dit jaar opleverde. De impact van deze fouten is nog niet bekend. Daarover wordt later deze maand meer duidelijk.

Van der Wal vindt de fouten onacceptabel. 'We hebben het hier over mensen en hun bedrijf. Het mag niet zo zijn dat jouw bedrijf wordt aangemerkt als een van de grootste ammoniakuitstoters in dit land, terwijl de berekeningen niet kloppen. Het is dus niet vast te stellen of deze bedrijven terecht op de lijst staan.'

Niet de eerste keer

Het is niet de eerste keer dat het RIVM de fout in gaat de lijst met de top 100 grootste ammoniakuitstoters. Deze lijst is in april met de Tweede Kamer gedeeld als antwoord op Kamervragen van Laura Bromet (GroenLinks). Destijds waren de emissiebeperkende stalmaatregelen niet meegenomen. Daarop kwam een verbeterde lijst, maar daarover ontstond ook weer twijfel. Dinsdag gaf het RIVM aan dat er een fout is gemaakt.

Van der Wal is het nu zat en toont zich uiterst kritisch ten opzichte van het RIVM. 'Als minister moet ik kunnen vertrouwen op de informatie die ik aangeleverd krijg van een onafhankelijk wetenschappelijk kennisinstituut als het RIVM. Dit vertrouwen bleek in dit geval onterecht. Ook vind ik het zeer betreurenswaardig dat bedrijven onterecht zijn aangewezen als onderdeel van de top 100 grootste ammoniakuitstoters.'

De minister wil daarom dat een externe partij wordt gevraagd een algemene evaluatie naar de kwaliteitsbewakende processen binnen het RIVM uit te voeren. Ze gaat het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) vragen hiervoor te zorgen. Het RIVM is een zelfstandig onderdeel van VWS.

Gênante en kwalijke vertoning

LTO Nederland spreekt van een 'gênante en kwalijke vertoning waaruit blijkt dat generieke modellen in de stikstofaanpak volstrekt ongeschikt zijn'. Dat dit maanden na dato pas bekend wordt, schaadt het vertrouwen in de politiek opnieuw, vindt de organisatie.

'Gênant en met consequenties. Deze vertoning is niet anders te verwoorden', zegt LTO Nederland-voorzitter Sjaak van der Tak. 'Er is door diverse organisaties en wetenschappers brede kritiek geuit op het gebruik van generieke modellen voor de aanpak van individuele ondernemers. Telkens hebben we opgeroepen zaken van onderop in gebieden aan te pakken, niet vanuit onzekere modellen die wellicht een algemeen beeld geven maar buitengewoon wiebelig zijn op bedrijfsniveau.'

'Boven op ons principiële standpunt over onteigening is de opnieuw aangetoonde onbetrouwbaarheid van modelmatig goochelen een belangrijke reden om stikstofreductie alleen op basis van vrijwilligheid te doen', gaat Van der Tak verder. 'Een gedwongen aanpak van bovenaf is juridisch, praktisch en moreel niet volhoudbaar. Dat zou de minister nu ronduit moeten erkennen.'