Na Nieuw-Zeeland wil ook Australië op EU-markt

Vlak na het uitbreken van de oorlog in Oekraïne bleek al dat het conflict grote gevolgen heeft voor de wereldhandel. Bijna alle economieën in de wereld lieten een afname zien van de internationale handel. Zo nam de uitvoer van de Europese Unie in februari al 2,8 procent af.

Het negatieve sentiment gaf steun aan de voorstanders van handelsakkoorden. Het was voor de PvdA-fractie in de Eerste Kamer onlangs reden om tegen de verwachting in het Ceta-handelsakkoord met Canada aan een meerderheid te helpen.

Geen grote handelspartner

De krimp van de wereldhandel heeft niet pers se bijgedragen aan de recente deal met Nieuw-Zeeland, want daar werd al vier jaar over onderhandeld. Nieuw-Zeeland is ook geen grote handelspartner van de EU. De relatie was vorig jaar goed voor 7,8 miljard euro, dat is slechts 0,2 procent van de totale EU-handel. Nieuw-Zeeland is daarmee de vijftigste grootste handelspartner van de unie.

De kersverse vrijhandelsovereenkomst is wel de eerste waarin de EU haar vergroeningsagenda heeft opgenomen. Hierbij worden afspraken gemaakt over duurzaamheidsnormen, emissiereductie en arbeidsomstandigheden. Met deze groene handelspolitiek wil de Europese Commissie ook haar eigen Green Deal exporteren. Voor de linkse regering van premier Jacinda Ardern, die zelf ook een stevige klimaatpolitiek voert, was dat laatste geen obstakel.

Broeikasgasbelasting

Onlangs onthulde Nieuw-Zeeland een plan om broeikasgasbelasting in te voeren voor boeren die schapen en runderen houden. Dat kwam Ardern vanuit landbouwkringen op stevige kritiek te staan. De boeren in het land waren ook al niet tevreden met de handelsdeal met de EU.

Door quota zou de toegang van hun zuivelproducten, rundvlees en schapenvlees, ethanol en suikermais tot de Europese markt worden beperkt. Anderzijds verdwijnen voor Europese boeren de handelstarieven voor belangrijke exportproducten uit de EU, zoals varkensvlees en wijn.

Landbouwbelang verdedigen

Of de Europese Unie haar landbouwbelangen ook tegenover Australië zo goed weet te verdedigen, is nog de vraag. De 'Aussies' zijn gebrand op een deal vanwege een handelsconflict met China, waardoor het land een grote afzetmarkt is verloren.

De Australische boeren vormen samen een agrarische grootmacht. Op de wereldmarkt zijn ze de tweede exporteur van rund-, schapen- en lamsvlees. Daarnaast is het dankzij overheidssteun voor grootschalige productie een belangrijk exporteur van tarwe en fruit geworden.

Landbouwlobby op haar hoede

De Europese landbouwlobby zal daarom op haar hoede zijn bij deze handelsovereenkomst. Brussel kan een barrière opwerpen door hoge klimaateisen te stellen aan Australische producten. Het land stond er de laatste jaren om bekend geen oog te hebben voor klimaatverandering.

Die blinde vlek is echter verdwenen. Ook 'down under' is het klimaat topprioriteit geworden na een reeks grootschalige bosbranden en overstromingsrampen. Bovendien heeft het land na de jongste verkiezingen een nieuwe linkse premier gekregen. Deze Anthony Albanese liet onlangs weten snel een deal te willen sluiten met de EU.