Varkensarts: vers gras als hokverrijking net zo effectief als luzerne

Het is één van de ervaringen die afgelopen jaar naar voren kwamen in de 'Kennis op maat'-sessies over hokverrijking. Hulzing is daarbij betrokken. Hij noemt de bijeenkomsten waardevol. 'We leggen onze menselijke maat op varkens, maar dat hoeft voor het dier niet het beste te zijn. In de netwerkbijeenkomsten doen de deelnemers ervaring op met verschillende vormen van hokverrijking en delen hun ervaringen daarmee.'

Kennis op maat – Hokverrijking komt voort uit het Topsectorenbeleid. Hokverrijking is sinds 2019 een verplicht onderdeel in de staluitrusting. Wat als hokverrijking wordt gebruikt, moet voldoen aan negen punten. Het moet: veilig, eetbaar, kauwbaar, wroetbaar, afbreekbaar, bereikbaar, vernieuwend, voor alle varkens gelijktijdig beschikbaar en schoon zijn.

Discussie en onduidelijkheid

'Er is al relatief veel kennis voorhanden over de eigenschappen van verschillende verrijkingsmaterialen. Toch blijft er discussie en onduidelijkheid onder varkenshouders, over wanneer hokverrijking nu wel of niet voldoet', zegt Hulzing over het belang van het project.

Twee netwerkgroepen deelden sinds februari 2021 onder leiding van kennisinstellingen VKON en Wageningen Livestock Research ervaringen met elkaar. Binnenkort start een derde netwerkgroep, waaraan nog varkenshouders kunnen deelnemen.

Omdat het werkt

'Het uitgangspunt van hokverrijking moet zijn: niet omdat het moet, maar omdat het werkt', benadrukt Hulzing. 'Hokverrijking is een van de instrumenten die worden ingezet om in 2030 te kunnen stoppen met het couperen van staarten.'

Voor hem staat echter ook als een paal boven water dat met het toepassen van hokverrijking alleen stoppen met couperen in 2030 een utopie is. Om dat verantwoord te kunnen doen, is meer nodig. De dierenarts noemt onder andere de beschikbare ruimte per dier, genetica, voer en voerstrategie.

'En daar weten we net als van hokverrijking nog lang niet alles van. Wat op het ene bedrijf bijvoorbeeld wel werkt als hokverrijking, kan op en ander bedrijf niet werken. Er is geen universele oplossing', zegt hij. 'Het is vooral ook een kwestie van ervaring op doen en daarover te sparren met collega's, zo kom je tot nieuwe inzichten.'

Lichtpunt boven mestput

Als voorbeeld haalt de dierenarts een bedrijf aan dat een lichtpunt maakte boven de mestput om het mestgedrag van de varkens te sturen. Op dat bedrijf werkte dat. Op een ander bedrijf zorgde dat juist voor te veel prikkels onder de varkens. 'En als een varken niet kan rusten, leidt dat tot afwijkend gedrag als oor- en staartbijten', weet Hulzing.

Een ander voorbeeld dat de dierenarts aanhaalt, is een onderkruip. Een plek waar het lekker warm en veilig is. 'Hoe integreer je die onderkruip praktisch in je stal? Binnen de netwerkgroepen kijken en onderzoeken we daarom met elkaar wat kan en past. Ik merk aan de deelnemers dat dat heel inspirerend is.'

Aanmelden

Binnenkort start een nieuwe netwerkgroep rond thema Hokverrijking. Varkenshouders die daaraan willen deelnemen, kunnen zich aanmelden via VKON. Meer informatie is beschikbaar bij Marije Thybaut: m.thybaut@vkon.nl of (06) 46074440.