Kamer neemt grote greep uit GLB voor vergroening

Nieuws Politiek Peter Smit 11 nov 2021 om 21:01uur

Boeren gaan een groot deel van hun GLB-inkomenssteun inleveren. De vier formerende partijen VVD, D66, CDA en ChristenUnie willen 30 procent uit dat budget overhevelen naar regionale en gebiedsgerichte vergroeningsprojecten. 'Het grote graaien is begonnen', reageert voorzitter Jaap van Wenum van de LTO-vakgroep Akkerbouw en Vollegrondsgroente.

Kamer+neemt+grote+greep+uit+GLB+voor+vergroening

Het voorstel uit de koker van D66 werd donderdag ingediend tijdens een Kamerdebat over het Nationaal Strategisch Plan (NSP) waarmee Nederland zelf prioriteiten kan stellen in de uitvoering van het Europese landbouwbeleid.

De D66-motie kan rekenen op steun van VVD, CDA en ChristenUnie – de andere partijen waarmee momenteel een nieuw kabinet wordt gevormd. Het kan daarmee dinsdag bij de stemmingen in de Tweede Kamer vrijwel zeker rekenen op voldoende steun.

• Lees ook: Wankel draagvlak voor GLB bij boer

Onder het oude gemeenschappelijke landbouwbeleid (GLB) werd 8 procent uit de eerste pijler voor inkomenssteun gereserveerd voor vergroening. In het nieuwe GLB dat per 1 januari 2023 van kracht wordt moet dat stapsgewijs uitgroeien tot 30 procent.

Daling basisbetalingen

Het voornemen betekent dat van de 717 miljoen euro die jaarlijks vanuit het GLB beschikbaar komt straks 215 miljoen euro naar regionale klimaat-, stikstof- of natuurprojecten gaat. Aangezien van het resterende bedrag nog eens een kwart is bestemd voor de ecoregelingen in het Nationale Strategische Plan (NSP) blijft er voor de basisbetalingen een aanzienlijk lager budget over.

Uit een voorzichtige berekening komt dit op bedrijfsniveau neer op een gemiddelde hectarepremie van zo'n 170 euro. Door mee te doen aan de ecoregelingen kan dit worden aangevuld tot zo'n 300 euro. Nu geldt nog een basisbetaling van gemiddeld 370 euro.

'Het grote graaien'

Jaap van Wenum, LTO-vakgroepvoorzitter Akkerbouw en Vollegrondsgroente, reageert verbolgen op de maatregel. 'Dit is dramatisch, het grote graaien is begonnen.' Het stelt de akkerbouwer zwaar teleur dat de politiek het GLB als een 'portemonnee ziet waaruit ze vrijelijk geld kunnen halen'.

LTO Nederland ziet liever dat ook het vergroeningsbudget ten goede komt aan de ecoregelingen. Van Wenum vreest dat de beloning uit de ecoregeling nu niet opwegen tegen kosten die boeren moeten maken. 'Dan haken ze af terwijl het de bedoeling is om een zo'n groot mogelijke groep in beweging te krijgen. Dit kan betekenen dat per saldo minder boeren vergroenen.'

Veenweidegebieden

Een deel van het vergroeningsbudget gaat naar boeren nabij Natura 2000-gebieden en in veenweidegebieden die maatregelen moeten treffen voor het klimaat of tegen stikstof. De vier partijen willen daarvoor ook de gelden voor klimaat- en stikstofaanpak openstellen.

In september verscheen een advies aan het kabinet van Wageningen University & Research (WUR). Hierin werd gepleit om de gelden voor het NSP zoveel mogelijk gebiedsgericht in te zetten. De partijen die waarschijnlijk het nieuwe kabinet gaan vormen kiezen voor die koers.