NAV vreest voortbestaan Nederlandse akkerbouw

Directe aanleidingen voor de noodkreet zijn de Nederlandse plannen voor het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB), het zevende actieprogramma Nitraatrichtlijn, de doorrekening van de boer-tot-bordstrategie en het SER-rapport over een mogelijk landbouwakkoord.

In de Nederlandse plannen voor het nieuwe GLB worden de voorwaarden voor directe inkomenssteun sterk aangescherpt, meldt NAV. Tegelijkertijd wordt, onder meer op advies van Wageningen Universiteit en Research (WUR), veel geld van directe inkomenssteun voor boeren uit de eerste pijler overgeheveld naar klimaat- en milieudoelen in de tweede pijler.

Geld voor klimaat- en milieudoelen

Het geld voor klimaatdoelen wordt volgens de akkerbouworganisatie met name gebruikt voor compensatie van melkveehouders voor peilverhoging in veenweidegebieden. Het geld voor milieudoelen is verder vooral compensatie van veehouders voor stikstofbufferstroken rondom Natura 2000-gebieden.

Dit alles gaat ten koste van de inkomenssteun voor grondgebonden boeren, oordeelt NAV. De organisatie wijst er daarbij op dat juist de WUR signaleert dat 20 tot 35 procent van de akkerbouwbedrijven nu al onder de lage-inkomensgrens zit. Het effect van alleen het GLB op het inkomen wordt geschat op ongeveer 20 procent extra inkomstenderving in de akkerbouw.

Voor wat betreft het zevende actieprogramma Nitraatrichtlijn heeft Wageningen Economic Research berekent dat akkerbouwers tot 40 procent inkomen kunnen verliezen door de voorgestelde maatregelen. NAV vreest dat de alternatieve nitraatplannen van de sector door het ministerie van de tafel worden geveegd, omdat Brussel voor 1 december duidelijkheid wenst over het Nederlandse nitraatbeleid.

Opbrengstdervingen door boer-tot-bordstrategie

Ook de Europese plannen ten aanzien van de boer-tot-bordstrategie met sterke vermindering van het gebruik van kunstmest en bestrijdingsmiddelen leiden volgens NAV tot forse opbrengstdervingen in de akkerbouw. Dat is ook aangetoond in een effectberekening van de WUR en wordt ondersteund door onderzoek in Duitsland en de Verenigde Staten.

Ondertussen stoort het de akkerbouwvakbond dat de SER geen contact heeft opgenomen voor de verkenning naar een landbouwakkoord. Door alle aandacht te richten op de veehouderij dreigt de akkerbouw stilletjes te verdwijnen uit Nederland, stelt de NAV. Dat terwijl de maatschappelijke wensen juist gericht zijn op een transitie naar meer plantaardige productie en consumptie.

Weinig aandacht voor goed boereninkomen

In het politieke debat mist NAV de inbreng van partijen die meer plantaardige productie voorstaan en ook de aandacht voor een goed boereninkomen. De vakbond is van mening dat zowel in het GLB als in het het zevende actieprogramma Nitraatrichtlijn vooral de akkerbouwsector opdraait voor de klimaat- en milieuproblemen die de veehouderij veroorzaakt.

De NAV roept op tot steun voor de plannen van de akkerbouwsector. Het doel daarvan is een goed markt- en prijsbeleid, zodat boerenbedrijven kunnen overleven, verder veenweidepeilverhoging en stikstofbufferzones betalen uit de rijksbegroting, de door de landbouwsector aangedragen alternatieven voor het nitraatplan overnemen en de akkerbouw een prominente plaats geven in een eventueel landbouwakkoord.