60 procent Duitse landbouwgrond niet in boerenhanden

Klöckner maakt zich er grote zorgen over dat sinds 2007 steeds meer investeerders van buiten de landbouw grond opkopen. In sommige regio's is de situatie nog een stuk ernstiger dan gemiddeld in Duitsland: boeren in Saarland en Hessen bezitten slechts 26 procent van het boerenland.

De grondprijzen bij onze oosterburen zijn mede daardoor in de laatste jaren explosief gestegen. Sinds 2005 is de gemiddelde prijs voor Duitse landbouwgrond met 204 procent gestegen. In de periode 2005-2016 zijn de pachtprijzen met 100 procent gestegen.

Actie

De Duitse landbouwminister wil samen met de deelstaten in actie komen om de positie van landbouwbedrijven op de grondmarkt te versterken. Boeren zijn in het nadeel bij het kopen van grond, omdat beleggers bij het kopen van aandelentransacties de overdrachtsbelasting kunnen omzeilen.

Klöckner noemt de landbouwsector in haar pleidooi niet alleen van belang voor de voedselvoorziening, maar ook voor het onderhouden van het cultuurlandschap en de sociale samenhang op het platteland. Daarnaast komen de kansen voor jonge boeren in gevaar om het landbouwbedrijf van hun ouders of andere bedrijven over te nemen. Ze wil onder meer boeren meer bescherming bieden bij het afsluiten van koop- en pachtcontracten.

Grote regionale verschillen

Over die grondprijzen is de laatste dagen in Duitsland veel te doen. AgrarHeute becijferde dat in Nederland weliswaar het meeste geld wordt neergelegd voor agrarische grond, maar dat in Duitsland de regionale verschillen het grootst zijn met regionaal bedragen tot 115.000 euro voor een hectare. Dat is bijvoorbeeld net over de grens bij Winterswijk het geval.

In de Zuid-Duitse deelstaat Beieren zijn de grondprijzen het hoogst, gemiddeld 63.649 euro per hectare. Noordrijn-Westfalen en Nedersaksen volgen met respectievelijk 54.000 euro en 38.000 euro per hectare. In Oost-Duitsland zijn de prijzen voor agrarische grond nog altijd het laagst, maar ook daar stijgen de prijzen. Juist in Oost-Duitsland zijn veel investeerders actief die agrarische grond opkopen.

Aantrekkelijke investering

Grond blijkt, ook in Duitsland, voor veel partijen een aantrekkelijke investering te zijn, doordat de rente op kapitaal laag is. Er is bij onze oosterburen grote vraag naar grond voor nieuwbouw en de aanleg van windturbines en zonneparken vanwege de energietransitie. De opbrengsten van deze energiebronnen zijn per hectare hoger dan die van landbouwgewassen. Dat stuwt de grond- en pachtprijzen.

Andere landen waar agrarische gronden duur zijn, zijn na koploper Nederland, Italië en Ierland. AgrarHeute merkt op dat in deze landen, in tegenstelling tot Duitsland, ongeveer 80 procent van de agrarische gronden in bezit is van boeren en tuinders.