College Boer met Joris Lohman (CDA): 'De politiek moet zich gaan gedragen'

Lohman is oprichter van Food Hub en betrokken bij verschillende internationale voedselinitiatieven. Hij denkt en werkt aan de transitie naar een duurzaam voedselsysteem en inspireert jonge professionals om daarin hun rol te pakken. Daarnaast is hij kandidaat namens het CDA voor de Tweede Kamerverkiezingen. 

In College Boer licht Lohman toe hoe hij naar de landbouw kijkt. 'Je ziet vaak een discussie over biologische of niet-biologische landbouw. Dat is niet hoe de werkelijkheid eruitziet. Er zijn allerlei verschillende stromingen. Regeneratief, natuurinclusief, ecologisch, intensief. Zoals ik de landbouw heb leren kennen, is het een soort continuüm van duurzaam naar minder duurzaam en alles binnen dat spectrum. Het heeft volgens mij geen zin om een stroming aan te wijzen, maar wel praktijken die wel of niet bij de landbouw van de toekomst horen.'

Lohman benoemt de uitdaging dat boeren de lasten voor verduurzaming niet kunnen doorberekenen in de prijs. 'Dus we moeten de boer meer perspectief geven om dit te kunnen betalen. Boeren moeten worden afgerekend en beloond. We moeten als land doelstellingen halen, maar er is te weinig aandacht voor belonen. Die beweging moeten we versterken.'

Toekomst voor de boer

Een student wil weten wat het CDA concreet gaat doen als de partij gaat regeren. De jonge boer wil duidelijkheid. 'Ik durf niet te zeggen dat over twee jaar alles geregeld is', begint Lohman. 'Iedereen schreeuwt om duidelijkheid. Maar stikstof zit ongelofelijk ingewikkeld in elkaar. We komen uit een periode van stilstand. We moeten eerst de basis op orde brengen.'

Of het een verwijt is aan de huidige politiek? Lohman: 'Iedereen heeft gezien dat er stilstand is geweest op dossiers. Maar er zijn wel een aantal dingen in beweging gekomen. Er is een vooruitgang in de discussie.'

Welke koers boeren moeten uitstippelen, wil de student weten. 'Wat het CDA betreft is er plek in Nederland om te boeren. Voedselzekerheid is belangrijk. Maar we moeten per regio kijken welke plek er is om te boeren.' Dat moet duidelijk worden in gebiedsgerichte processen, vindt Lohman. 'Het is geen wondermiddel, maar met duidelijke doelstellingen kunnen boeren zelf duidelijke afwegingen maken. Het gaat erom of het in de omgeving past.'

Spelregels langjarig borgen

De student vraagt welke aspecten van duurzaamheid het best worden beloond. Water of CO2, bijvoorbeeld. Je kunt niet alles doen, merkt hij. 'Die keuze moeten we inderdaad maken, zodat je zelf als boer kunt sturen. En dan moeten we niet als overheid over twee jaar weer met andere spelregels komen. Het moet langjarig geborgd worden', reageert Lohman.

'Boeren zitten in een houdgreep. Ik denk dat de enige oplossing constructief werken is. Bij iedereen is het vertrouwen in de politiek tot een nulpunt gedaald', erkent de CDA'er. 'We moeten eerst echt weer het fundament neerzetten en daarna veranderingen in gang zetten.'

De Week van Ons Eten

'De meeste mensen die interesse hebben in hun eten en die je meeneemt naar een boer, snappen de complexiteit. De Week van Ons Eten is enorm belangrijk. Hoeveel dingen over waar ons voedsel vandaan komt, weten we niet. Dat komt ook doordat het zo goedkoop beschikbaar is en we er nooit last van hebben gehad', concludeert Lohman.

'Het gesprek over de toekomst van de landbouw moet ook gaan over elkaar beter begrijpen. De politiek moet zich gaan gedragen om de dialoog verder te brengen.' Eenzelfde soort afspraak als het Landbouwakkoord is nodig, stelt Lohman. 'Een plan voor Nederland op basis van wat er al ligt en dat op een nieuwe manier in de praktijk brengen.'

De stikstofproblematiek moet worden opgelost, maar er moet ook worden verduurzaamd en geïnnoveerd, benadrukt de politicus. 'Natuurlijk moet een deel van het geld hiervoor van de overheid komen, maar uiteindelijk zal de keten zelf ook een groot deel moeten betalen, op een manier die er niet voor zorgt dat de boodschappen veel duurder worden. Daar is nog geen oplossing voor.'