Melkveehouder Erik Rensen: 'Kleine waterverbetering maakt verschil'

Erik Rensen is al ruim tien jaar actief bij Boeren voor Drinkwater. Zijn bedrijf ligt in Espelose Broek, dat naast Archemerberg, Wierden, Hoge Hexel, Holten, Manderveen en Herikerberg-Goor als kwetsbaar provinciaal waterwingebied is bestempeld.

Honderd boeren werken in het project samen met loonwerkers en adviseurs aan veranderingen in de bedrijfsvoering die leiden tot schoon drinkwater en een beter bedrijfsresultaat. Het project wordt aangestuurd door een projectgroep met daarin provincie Overijssel, Vitens, LTO Noord en uitvoerende partijen. De droogtegevoelige grond in een deel van Espelose Broek maakte de grasteelt de afgelopen jaren tot een flinke uitdaging.

Rensen: 'Ik leer na tien jaar nog steeds bij over de nutriëntenkringloop. Dat helpt verliezen te voorkomen, waardoor de uitspoeling vermindert en het bedrijfsresultaat verbetert. Efficiënter boeren is voor mij belangrijk en door de wisselwerking met adviseurs kunnen we echt stappen zetten. Er is nog veel te winnen, qua rendement en op financieel gebied.'

Eerder opstallen in najaar

Een van de stappen die Rensen nam, was al in april beginnen met weiden en in het najaar eerder opstallen. 'We zetten in het voorjaar in op het goed benutten van het eerste verse gras in de koeien. We beginnen wel op tijd met bemesten. Nadeel is dat we meer mestopslagruimte nodig hebben, maar dit komt bij ons net goed uit. In augustus voeren we mest af, zodat de putten leeg zijn', vertelt de melkveehouder.

'Dat is voor ons goedkoper dan investeren in opslag. Zonder al te veel te investeren, maken wij onze bedrijfsvoering efficiënter. Door Boeren voor Drinkwater leren we telkens bij', weet hij. Rensen is mede daardoor bewuster bezig met het oogsten van kwalitatief najaarsgras. 'Ik deed aan najaarsbeweiding, maar kreeg zo te veel mest op het grasland. De kans op uitspoeling nam toe. Samen met de Countus-adviseur van Countus hebben we dit besproken.'

Drijfmestverdunning

De insteek van Boeren voor Drinkwater is vermindering van de belasting van het grondwater. Dat gebeurt tot het niveau waarbij voldaan wordt aan de milieukundige eisen en verbetering van het bedrijfsresultaat van de deelnemende boeren. Door focus op een betere benutting van eiwitten in het rantsoen en een gezondere bodem is veel winst te boeken, is zijn overtuiging.

'We bemesten tijdens gunstige omstandigheden en proberen zo min mogelijk verliezen te laten optreden. Dit jaar voeren we een proef met drijfmestverdunning uit. We splitsen een perceel in tweeën en gaan de ene helft wel en de andere helft de mest niet verdunnen met water. Daarna monitoren we de opbrengst en de hoeveel stikstof in de bodem. Het maakt de opname en uitspoeling inzichtelijk.'

Een andere maatregel die Rensen heeft doorgevoerd, is dat hij geen KAS meer als voorjaarskunstmest gebruikt, maar een ammoniumhoudende meststof. 'Ook dit verbetert de eiwitbenutting, het eiwit wordt bestendiger en is beter voor de koe. Bovendien wordt het sneller opgenomen door het gras en verbetert de stikstofefficiëntie.'

Kanttekening is dat het in tijden van droogte bijna onmogelijk is om een goed stikstofrendement te halen, benadrukt Rensen. Ook de eiwitbenutting van het ruwvoer is een aandachtspunt. Het ureumgetal is daarbij een belangrijke pijler.

Flexibiliteit in regelgeving

Rensen streeft continu naar een robuustere bodem. De Kringloopwijzer is daarbij een belangrijke leidraad. Als bij graslandvernieuwing van de veldpercelen mais als volggewas wordt ingezet, is organische mest toedienen verleden tijd. 'Dat gaat prima, er zitten nog genoeg meststoffen in de bodem door afbraak van de graszode. Voordeel is dat er mest overblijft voor andere percelen. Ik ben daar veel bewuster mee bezig.'

Verminderen van gewasbeschermingsmiddelen is tevens een aandachtspunt. 'We hebben in dit gebied veel ervaring met onderzaai in mais. De laatste jaren lukt dat prima, maar als je in juni 40 millimeter water krijgt, kun je niet onderzaaien. Het is maatwerk. Flexibiliteit in regelgeving is daarom gewenst.'