Klaas Sjoerd en Jannie Meekma hebben oog voor gewas en geit

De geitenstapel van de Meekma's is qua omvang al jaren stabiel. De globaal duizend geiten produceren jaarlijks zo'n 1,2 miljoen liter melk. Het bedrijf groeide wel fors in oppervlakte. Begonnen met nul hebben ze inmiddels 40 hectare grond in gebruik. 'Gemeente Waadhoeke beschouwt ons als grondgebonden, al kunnen swe nog niet alle mest op eigen grond kwijt. Maar er is veel vraag naar vaste geitenmest, we betalen enkel de transportkosten. Een paar jaar geleden kostte de afzet 20 euro per ton.'

De geitenmest gaat ook op de eigen grond, die hij voor een deel verhuurt voor de teelt van pootaardappelen. Daarna wordt het ingezaaid met een mengsel van gras, klaver en kruiden als smalle weegbree en cichorei. Naast krachtvoer en de in balen ingekuilde grasklaver met kruiden voert Meekma veel hooi aan de geiten. Dit wint hij van eigen land en 'overhoekjes' in de regio, zoals de ijsbaan van Marsum, en aangekocht als natuurhooi van It Fryske Gea.

Qua rendement is investeren in grond misschien niet de beste keuze, erkent de geitenhouder. 'Ik had die investering beter in geiten kunnen doen, daar had ik meer aan verdiend. Maar ik geniet enorm van het zo goed mogelijk verzorgen van het land. Alleen maaien vind ik saai, ik wil ook ploegen en zaaien en kijken hoe het gewas zich ontwikkelt. Ik was als jongetje veel bij mijn oom te vinden, die een gemengd bedrijf had. Daar heb ik wat akkerbouwbloed van meegekregen.'

Fokkerij serieuze neventak

Behalve akkerbouwbloed stroomt er ook fokkerijbloed door zijn aderen. Als landbouwjournalist volgde hij de fokkerij in de melkveehouderij op de voet en als geitenhouder werd de fokkerij een serieuze neventak. Nakomelingen van de Merilla-fokkerij, de stalnaam van Meekma, staan zowel qua exterieur als melkproductie in de Nederlandse top en gaan de hele wereld over.

Omzet en aanwas zijn een belangrijke post, maar het meeste verdient hij met de melkproductie. De melk met 4,40 procent vet en 3,60 procent eiwit wordt in Friesland afgezet aan Henri Willig in Heerenveen voor harde kaas en de zachte kaas gaat naar de Molkerei in Sint Annaparochie. De melkprijs is volgens hem prima en de marktvooruitzichten zijn goed.

Mede dankzij de Chinezen, die in Heerenveen fors investeren in een nieuwe fabriek van de Chinees-Nederlandse joint venture Ausnutria met babyvoeding van geitenmelk als belangrijkste activiteit. Een ontwikkeling waarin Meekma veel perspectief ziet. 'Kijk maar naar Nieuw-Zeeland. Daar gaat bijna alle geitenmelk in de babyvoeding en hebben ze een melkprijs van meer dan een euro.'

Geitenhouderij onder vergrootglas

De geitenhouderij ligt sinds de Q-koorts onder een vergrootglas, waarbij nu volgens hem niet rationele overwegingen, maar emoties de hoofdrol spelen. 'Q-koorts is een zoönose uit de veehouderij die we binnen ruim een jaar onder controle kregen. De ziekte van Lyme, een zoönose uit de natuur, maakt elk jaar meer slachtoffers zonder dat je daar veel over hoort.'

'De antiveehouderijlobby misbruikt nu de corona-uitbraak te pas en te onpas om de veehouderij te framen', vervolgt Meekma. 'Deze beweging indoctrineert vanuit de Randstad de politiek, de media, de publieke opinie en zelfs het onderwijs en onderzoek. Het zou zonde zijn als dit ten koste gaat van de Nederlandse melkgeitenhouderij, want dit is een prachtige sector met erg goede vooruitzichten.

'We zijn hier voor afnemers bijna het interessantste plekje ter wereld, omdat er nergens anders zoveel goeie geitenmelk zo dichtbij elkaar en zo efficiënt te verzamelen is. We maken er hier bovendien mooie en interessante producten van. De hele wereld kijkt ook naar ons als het om melkgeitenhouderij gaat.'

Positieve reacties

Er wordt al een aantal jaren goed verdiend in de sector, waardoor geitenhouders in staat zijn om hun zaken goed voor elkaar te maken. 'Er worden supermooie stallen en opfokstallen gebouwd, waarin de geiten het goed hebben. Wij krijgen ook vrijwel altijd positieve reacties van bezoekers. Verder zorgen we voor flink wat werkgelegenheid; een baan voor direct en indirect zeker tien mensen', weet Meekma.

'Bovendien lopen vrijwel alle geiten op stro en produceren we stromest. Dat past heel goed in de trend om de organische stof van onze landbouwgrond te onderhouden en op te krikken. De melkgeitenhouderij is ook nog eens de sector met het hoogste percentage biologische bedrijven.'

'We moeten denk ik alleen zorgen dat de megabedrijven hier niet verder groeien. Die roepen veel weerstand op, omdat ze onze markt, als ze de ruimte krijgen, bederven. Ik heb in principe niks tegen megabedrijven. Wij hebben bijvoorbeeld met succes de Friese geitenstop bestreden en in Friesland is ook nog best ruimte voor wat nieuwe geitenbedrijven. Dat de grote jongens aan banden worden gelegd door geitenstops, vooral in Brabant, Gelderland en Limburg, is echter een zegen voor de sector.'