Boerenkennis troef in nieuw landbouwbeleid

Zowel het Europees Parlement als de landbouwministers hebben eindelijk een positie op het nieuwe landbouwbeleid bepaald. Een groot deel van de directe betalingen (30 procent Europees Parlement, 20 procent landbouwministers) wordt afgeroomd en ingezet voor ecoregelingen.

Boeren mogen zelf bepalen of ze hieraan mee willen doen. Daarmee kunnen ze de afroming geheel of gedeeltelijk terugverdienen, wanneer ze leveren op biodiversiteit, milieu, klimaat en/of dierenwelzijn. Belangrijk element: Brussel bepaalt niet meer hoe een boer dat moet doen. In plaats daarvan worden er op lokaal of nationaal niveau ecoregelingen opgesteld, die veel zullen lijken op de duurzaamheidsprogramma's die we al kennen bij coöperaties en andere private afnemers.

Ik vind dat boeren zelf de keuze moeten hebben om aan deze ecoregelingen mee te doen. Het zorgt ervoor dat de ecoregelingen aantrekkelijk moeten zijn voor de boer. De vergoeding moet in verhouding staan tot de milieuprestaties. Het stimuleert groen ondernemerschap, want hoe meer milieuprestaties er worden geleverd, hoe hoger de betaling.

Dit is een compleet andere benadering dan de vergroening in het huidige landbouwbeleid, waarbij vergroeningsmaatregelen in Brussel worden bepaald en voor alle boeren in de EU gelden. Gecontroleerd wordt of de maatregelen door de boer zijn doorgevoerd. De daadwerkelijke effecten van die maatregelen op het milieu worden niet gemonitord.

Tijdens bedrijfsbezoeken heb ik gezien dat de vergroeningsmaatregelen vaak niet passen bij de lokale omstandigheden. Boeren hebben vaak ideeën hoe het beter zou kunnen, maar daarvoor was tot nu toe geen ruimte. Ook heb ik de oneerlijkheid van het huidige landbouwbeleid gezien. Het ploegverbod in Natura 2000-gebieden was voor boeren die daar land hadden liggen, een grote last en kostenpost, terwijl veel andere boeren hier helemaal niet mee te maken hadden. Toch kregen ze dezelfde hectarepremie.

Ik heb me verbaasd hoe negatief de groene lobby zich uitsprak vorige week. Als miljarden euro's aan landbouwsubsidies worden gegeven, moeten we ook harde vergroeningsvoorwaarden vanuit Brussel vaststellen, was de teneur. Zo'n oneliner gaat erin als koek bij mensen die ver afstaan van de agrarische sector. Dat ecoregelingen effectiever zijn om de landbouw te vergroenen, leent zich minder goed voor een oneliner op sociale media. Toch ben ik ervan overtuigd dat de vergroening pas echt gaat werken, wanneer je de kennis van de boer gebruikt.