Komen we groen en rood uit de crisis?

De voorzitter van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen, houdt woensdag 16 september een speech over de 'toestand van de Europese Unie'. We zitten midden in de coronacrisis en er zijn veel andere crises: vluchtelingen, Wit-Rusland, Turkije, Libië. Maar het belangrijkste thema voor de Europese Commissie is duurzaamheid: de Green Deal.

Von der Leyen wil de Europese klimaatdoelstellingen verder aanscherpen. Niet 40 procent vermindering van de uitstoot van broeikasgassen in 2030 ten opzichte van 1990, maar zeker 50 of 55 procent. Dit komt straks in de Europese klimaatwet die de plannen juridisch vastlegt om van Europa in 2050 een klimaatneutraal continent te maken.

Duitsland en Frankrijk steunen de plannen. Duitsland investeert in 2020-2021 130 miljard euro, waarvan een kwart voor het klimaatbeleid is bestemd. Frankrijk kwam vorige week met een herstelplan van 100 miljard euro, waarvan 30 miljard voor klimaat. 40 procent komt uit het Europese coronaherstelfonds van 750 miljard. De Franse landbouw krijgt 1,2 miljard euro voor agro-ecologische landbouw, eiwitgewassen, bosbouw en klimaatrobuuste veredeling.

Europese leiders willen corona dus benutten voor hervormingen. De vlucht vooruit. Het meeste geld zou in 2021-2022 moeten worden besteed. Maar in de plannen mist de markt. LTO-bestuurders discussieerden hier dinsdag hierover met Brusselse handelsspecialisten.

De Europese Unie heeft tientallen handels- en partnerschapsverdragen afgesloten en daarin staan afspraken over duurzaamheid. Er is sinds kort ook een Europese 'trade enforcement officer', die toezicht moet houden op naleving van gemaakte afspraken. Een CO2-grensheffing moet gelden voor producten uit landen die laks zijn met klimaatinspanningen. Timmermans zei op 11 juni in de Tweede Kamer dat in de handelsverdragen afspraken moeten worden gemaakt over voedselproductie.

Ik heb er een hard hoofd in. Europa wordt al door handelspartners bekritiseerd vanwege eisen aan residuen en dierenwelzijn. Gaan we de Europese land- en tuinbouw ontkoppelen van de wereldmarkt? Sommigen zullen dat toejuichen, maar van iedere euro die op het erf van Nederlandse boeren en tuinders landt, wordt gemiddeld een kwart op de wereldmarkt verdiend.

Kortom: dan moeten in Europa de winkelprijzen omhoog, want de retail en handel gaan er niet voor opdraaien. Dat gaat het economisch herstel niet helpen. Over die consequentie van de vlucht vooruit hoor ik nog te weinig in de politiek.