Zeeland verliest 500.000 ton compost aan fosfaatruimte

Met ingang van 2021 wordt de fosfaatruimte in het stelsel van gebruiksnormen voor bouwland bepaald door een bodemanalyse op basis van P-CaCl2 en P-Al. De overgang van Pw-getal naar de nieuwe gecombineerde indicator leidt tot grote ongelijkheid op regionaal niveau.

Daar waar de overgang op landelijk niveau neutraal zou moeten zijn, is de klasse-indeling zo gekozen dat er in de oostelijke zandgronden meer fosfaatruimte beschikbaar komt. Op de jonge zeekleigronden, in met name Zuidwest-Nederland, is de overgang op bedrijfsniveau juist desastreus voor de fosfaat- en dus mestruimte.

'Dit is erg merkwaardig, juist omdat deze gronden gemiddeld tot laag zitten in de fosfaattoestand en laag in het gehalte organische stof', meldt CZAV. 'Om de bodemvruchtbaarheid en bodemweerbaarheid op peil te houden, vraagt deze regio juist al jaren om ruimere normen, zodat meer organische stof kan worden aangevoerd.'

Gemiddelde daling

CZAV heeft afgelopen periode op perceelsniveau van ruim 1.500 hectare zuidwestelijke klei (143 percelen) de fosfaatruimte in 2021 vergeleken met de ruimte volgens het oude (huidige) stelsel. Daarbij is de geconstateerde gemiddelde daling meer dan 15 procent met uitschieters tot 30 kilo per hectare (van 70 kilo P2O5 ruimte naar 40 kilo per hectare).

Berekeningen van CZAV geven aan dat voor het gehele areaal bouwland op klei in referentiegebied Zeeland (ruim 90.000 hectare) dit een gemiddeld verlies aan fosfaatruimte oplevert van 946 ton fosfaat. Dit komt overeen met ongeveer 270.000 kuub varkensdrijfmest of 500.000 ton compost.

CZAV schaart zich achter de oproep van LTO Nederland en vraagt de overheid om aanpassing van deze fosfaatnormering. De getroffen telers zijn door het huidige stelsel van gebruiksnormen niet in staat om de bodemvruchtbaarheid op peil te houden. Ze zien de ruimte om organische stof aan te voeren, elke vier jaar verder dalen, terwijl deze regio juist goed scoort op emissies naar grond- en oppervlaktewater.

Klassenindeling rampzalig

Akkerbouwer en LTO-bestuurder Hendrik Jan ten Cate uit Poortvliet vindt de voorgestelde klassenindeling voor het zuidwesten van het land rampzalig. 'De fosfaatruimte op kleigronden is al laag. Er is al meer afvoer van fosfaat dan aanvoer. Met de nieuwe fosfaatindicator gaan we er nog eens 10 tot 15 procent op achteruit en sommige bedrijven nog meer. Veel akkerbouwers maken zich hier zorgen over', zei Ten Cate vorige maand.