Melkveehouder Verbruggen: 'Extra koeien zonder de bank'

Reportage Melkvee Pieter Stokkermans 15 okt 2020 om 15:30uur

Met meer melk het bedrijf rendabeler maken. Frank en Sandra Verbruggen in Veghel wilden dit. Dure fosfaatrechten stonden dit doel in de weg. Inmiddels heeft de VOF met een koop-leaseconstructie extra koeien op stal.

Melkveehouder+Verbruggen%3A+%27Extra+koeien+zonder+de+bank%27

Frank Verbruggen nam in 2008 het bedrijf over van zijn ouders Ad en Annie. Het bedrijf had toen ongeveer 70 koeien. Er werd rond de 8.000 kilo melk per koe per jaar gemolken. Het bedrijf groeide langzaam door en in 2013 is een nieuwe ligboxenstal gebouwd voor 120 melkkoeien.

Nadat de stal klaar was, investeerde de Noord-Brabantse melkveehouder in de aankoop van melkvee. Ook omdat hij het gevoel had dat snelle groei weleens zou kunnen worden beloond.
Toch was de stal op 2 juli 2015, de dag dat de fosfaatmaatregelen werden aangekondigd en die qua aantal koeien als referentiedatum gold, niet vol.

Op dat moment liepen er op het bedrijf 110 koeien. Inclusief jongvee dat in een andere stal werd gehuisvest. Na de introductie van het fosfaatreductieplan en de fosfaatrechten moest dit aantal fors worden teruggeschroefd, tot onder de 100 melkkoeien.

De constructie is fiscaal aantrekkelijk voor de stopper en betaalbaar voor de koper

Jan Dortmans, adviseur financieel management bij DLV Advies

Melkproductie opgeschroefd

Dit komt mede doordat sinds 2 juli 2015 de veestapel naar 130 dieren ging. En de melkproductie werd flink opgeschroefd naar 9.700 kilo melk per koe per jaar. 'Omdat voor een hogere melkproductie meer fosfaatrechten nodig zijn, moest ik meer dan 10 procent van de veestapel inleveren', schat de ondernemer in.

'Die gedwongen krimp kostte me veel buikpijn en stress. Het was een heel gepuzzel om dit op te lossen. Vooral met de bank', blikt Verbruggen terug.

Met groei wil de ondernemer de stal weer vol en het bedrijf weer rendabel krijgen. Voor die groei zijn niet alleen koeien nodig, maar ook fosfaatrechten. Bij de huidige melkproductie van 9.700 kilo zijn 45,6 fosfaatrechten nodig. Tegen een huidige prijs van 150 euro toch bijna 6.840 euro voor één koe.

Uitbesteden jongvee

De ondernemer keek naar allerlei mogelijkheden om meer te kunnen melken. Adviseur Jan Dortmans van DLV Advies heeft via een meerjarenbegroting meerdere opties met hem besproken. Zo keken ze ook naar het uitbesteden van het jongvee, zodat de benodigde fosfaatrechten beschikbaar komen voor extra melkvee.

Dit uitbesteden bleek echter geen optie. 'De kalveropfok is in Nederland te duur, ook omdat er dan fosfaatrechten nodig zijn waarvoor een vergoeding geldt. Als ik het jongvee uitbesteed, kan ik vijftien koeien meer melken. Maar gezien de kosten, de extra arbeid voor het transport en het risico dat vaarzen niet dragend zijn, heb ik besloten zelf te blijven opfokken.'

De Verbruggens hebben ruimte voor meer koeien. © Studio Van Assendelft

Dortmans vult aan: 'Voor jongveeopfok heb je, naast de voer- en veekosten, ook kosten voor de vergoeding voor de gebouwen, arbeid, mechanisatie en benodigde fosfaatrechten. Alles bij elkaar wordt de kostprijs hoger dan wanneer je de opfok zelf blijft doen.'

Eigen opfok voordeliger

Eigen opfok is overigens ook niet goedkoop, erkent Dortmans. 'Maar het jongvee krijgt het kwalitatief mindere ruwvoer. Zolang arbeid op het eigen bedrijf niet hoeft te worden betaald aan derden, is het zelf doen voordeliger. De jongveestal staat er vaak toch al.' Ook de aankoop van vee uit het buitenland was geen optie, vanwege het risico op ziekte-insleep.

Door het wisselvallige beleid van de overheid zijn de liquide middelen van Verbruggen aardig geslonken. Dat maakt de aankoop van fosfaatrechten die moeten worden afgelost in vijf jaar in de huidige situatie lastig. De bank wilde hier daarom niet aan meewerken. Reden om verder te kijken naar een andere constructie. Mede op advies van Dortmans werd dit een koop-leaseconstructie.

Ook de hoeveelheid voer wordt aangepast. © Studio Van Assendelft

De adviseur legt uit: 'De veehouder verleaset de fosfaatrechten zes jaar aan Frank en Sandra, met de optie tot koop in het zevende jaar. Deze constructie is fiscaal interessant voor de stoppende ondernemer en beter betaalbaar voor Frank en Sandra. De fosfaatprijs van deze constructie komt overeen met de marktprijs van de rechten.'

Financieel iets overhouden

Verbruggen heeft ook voordeel van deze deal. 'Bij de bank moet ik de fosfaatrechten in vijf jaar aflossen. Hier verdeel ik grofweg hetzelfde bedrag over zeven jaar', zegt hij. 'Daarmee houd ik net dat beetje marge over om ook financieel iets aan deze constructie over te houden. Daar is de bank dan weer blij mee.'

In totaal kocht Verbruggen 400 kilo fosfaatrechten, bij de huidige melkproductie goed voor 8,8 melkkoeien. Hierdoor is de veestapel gegroeid naar 115 koeien. De wens is om de komende jaren te groeien met 25 koeien om op het gewenste niveau te komen. 'Maar ik heb al plannen om de constructie nog een keer door te voeren', glimlacht de melkveehouder.

Regeling kan fiscaal interessant zijn

Volgens Jan Dortmans, adviseur financieel management bij DLV Advies, is het aangaan van een koop-leaseconstructie zeker interessant voor verkopers die de AOW-leeftijd hebben bereikt. Omdat de fosfaatrechten niet als waarde in de jaarcijfers staan vermeld, worden ze bij verkoop als pure winst gezien. 'Zij kunnen tot 34.712 euro per vennoot ontvangen. Over dit bedrag betalen ze 19,45 procent belasting. Tot 68.507 euro is dit 37,35 procent. Daarna wordt het belastingtarief 49,50 procent. Als ze alles in één keer zouden verkopen, valt een groter deel van dit bedrag in de hoogste belastingschijf. Wel geeft Dortmans aan dat er regels zijn verbonden aan de koop-leaseconstructie. Zo moet de verkopende partij agrarisch ondernemer blijven voor de duur van het contract. Verder is het goed om de bank bij de constructie te betrekken. 'We hebben ook een plan ingediend bij de bank om te laten zien hoe we de continuïteit willen waarborgen', zegt de adviseur.