DLV Advies: 'Sanering varkenshouderij gaat over geur'

Het platform voor onderzoeksjournalistiek Investico deed in samenwerking met EenVandaag onderzoek naar het aantal varkenshouders dat deelneemt aan de Srv. De conclusie is dat 50 tot 60 procent van de 407 varkenshouders, die een beschikking ontving, meedoet. Dat zijn minder bedrijven dan waarmee de overheid rekende, melden landelijke media.

De hoeveelheid stikstof die met de sanering uit de markt wordt genomen, is daardoor ook minder dan bij een grotere deelname. Het Planbureau voor de Leefomgeving rekende april dit jaar nog met 361 bedrijven die zich voor de regeling zouden aanmelden. Onder meer de Groene Amsterdammer betichten PBL er nu van dat er rekenfouten zijn gemaakt. Dat ontkent het planbureau. 'De conclusies van het weekblad over het rekenwerk van het PBL snijden geen hout. Er zijn geen rekenfouten gemaakt.'

Toekomstperspectief

Discussies over de saneringsregeling worden uit hun verband gerukt, meent Hol. Primair is de Srv in het leven geroepen om bedrijven die geuroverlast geven in hun omgeving en daardoor minder toekomstperspectief hebben, de mogelijkheid te bieden om te stoppen. Geur blijkt namelijk een belangrijk criterium als het gaat om maatschappelijke waardering.

Voor de Srv is een drempelwaarde voor geur ingesteld van 0,4 odeureenheden. Om alle bedrijven die daaraan voldoen ook te kunnen saneren, verruimde de overheid het budget van de Srv van 180 miljoen euro naar 455 miljoen euro.

Herbestemming

Voor de regeling meldden zich 502 bedrijven. Daarvan kwamen er uiteindelijk 407 in aanmerking voor een beschikking. Voor de meeste van deze bedrijven is de termijn van acht weken, waarbinnen moest worden gereageerd, inmiddels verstreken. Een flink aantal bedrijven kreeg echter verlenging, omdat er bijvoorbeeld nog gesprekken zijn met de gemeente over de herbestemming.

In hoeveel gevalllen dit aan de orde is, is niet bekend. Daardoor is ook nog niet bekend hoeveel bedrijven definitief gebruik maken van de regeling. Dat wordt later deze herfst bekend wanneer landbouwminister Carola Schouten de Kamer daarover informeert.

Bedenktijd gekocht

Er zijn meerdere redenen te noemen, waarom bedrijven besluiten om niet mee te doen. Belangrijkste reden waarom varkenshouders toch niet meedoen aan de regeling noemt Hol het feit dat zij met hun aanmelding bedenktijd kochten. Meer tijd om zich te oriënteren op de toekomst van het ondernemer zijn en de onderneming.

'De Srv werd gezien als extra mogelijkheid om in de tijd toch een andere afslag te nemen', licht Hol toe. Bij het openstellen van de Srv was bekend dat die ruimte er was. De 407 bedrijven die een beschikking ontvingen, hebben met elkaar 910.645 varkensrechten. 802.243 daarvan bevinden zich in de regio Zuid. Het resterende deel in de regio Oost.

Verruiming Brabants beleid

De belangrijkste reden voor Brabantse varkenshouders om toch niet mee te doen aan de Srv noemt Hol de verruiming van het Brabantse beleid. Zonder stalaanpassingen mogen zij nu tot 2024 varkens houden, terwijl dat in eerste instantie 2022 was. 'Voor veel varkenshouders maakt dat een groot verschil', aldus Hol.

Brabant is een van de provincies waar extern stalderen nu mogelijk is. Hol geeft echter aan dat bij zijn ongeveer 75 cliënten dit niet als argument meespeelt om af te zien van de Srv. Daarvoor is er nog te veel onduidelijk over de voorwaarden en tegen welke prijs stikstof kan gaan worden verleased.

Knoop doorhakken

Erik van der Hijden van Farm Advies heeft wel het idee dat extern salderen een rol speelt bij het doorhakken van de knoop. 'Varkenshouders weten nu dat hun bedrijf via extern salderen straks nog een restwaarde heeft. Ze kunnen nu eerst nog een tijd vooruit, krijgen geen beroepsverbod en hoeven het bedrijf niet op korte termijn te slopen. Dat wegen ze dan nu af tegen de vergoeding die ze kunnen krijgen vanuit de saneringsregeling.'