Overheid moet langetermijngarantie geven

Tegelijkertijd ziet bijna iedereen ook waar de schoen wringt bij het inzetten van deze transformatie: hoe worden de investeringen in verduurzaming en vergroening terugverdiend? Lange tijd luidde het antwoord dat dit geld uit de markt moet komen. Die gedachte is inmiddels wel achterhaald. De markt is – met uitzondering van enkele fraaie niches – nauwelijks bereid meer te betalen.

Er zijn genoeg signalen waaruit dat blijkt. Boeren en tuinders kunnen hun producten met duurzaamheidskeurmerk amper tot meerwaarde brengen. Simpelweg kun je stellen dat het duurzaamheidsideaal voor ondernemers niet haalbaar is tegen de prijzen die zij ontvangen.

Moeten de ketenpartners dan hogere prijzen betalen? Dat zou mooi zijn, maar met supermarkten die elkaar keihard op prijs beconcurreren, mag je in de keten geen wonderen verwachten. Dan blijft de overheid over. Zij kan met beleid, wetgeving en subsidie sturen. Er lopen nu onderzoeken naar het verbeteren van het verdienmodel van boeren en tuinders. Op enig moment moeten de resultaten van het onderzoek in concrete maatregelen worden omgezet.

Het kan bijna niet anders dan dat de overheid hiervoor niet alleen beleid maakt, maar ook de portemonnee trekt. Op voorwaarde dat er na de coronacrisis nog geld in de staatskas zit. Dat heeft alleen zin als ook beleidsgaranties worden gegeven voor een periode die langer is dan een of twee kabinetsperiodes. Anders zal geen ondernemer staan te springen om de bedrijfsvoering om te gooien. Het is tijd dat de politiek uit de waan van de dag stapt en dat onder ogen ziet.