Varkenshouder vreest bankroet door saneringstijdpad

Producenten Organisatie Varkenshouderij (POV) wil dat die termijn daarom minimaal twaalf maanden wordt. De eerste beschikkingen werden in de tweede helft van mei verstuurd. Deze week meldde het ministerie van landbouw groen licht te hebben van de Europese Commissie om het beschikbare budget op te rekken van 180 naar 455 miljoen euro. Alle 407 erkende aanvragen kunnen daardoor worden gehonoreerd. In juli worden de laatste beschikkingen verstuurd.

Varkenshouders die inmiddels hun beschikking hebben ontvangen en om de gevoeligheid van de materie anoniem wensen te blijven, noemen het tijdspad 'onuitvoerbaar'. Vanaf het moment dat de beschikking is verstuurd, heeft een ondernemer veertien maanden de tijd om de sanering uit te voeren: acht maanden om leeg te draaien en nog eens zes maanden voor de sloop.

Geen invloed op proces

De onmogelijkheid zit volgens varkenshouders in de voorwaarden die gekoppeld zijn aan de tweede fase van dat saneringstraject. Pas als het hele bedrijf is leeggedraaid, voert de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) binnen enkele weken een controle ter plaatse uit, voor een beslissing over de voorschotaanvraag (70 procent van het subsidiebedrag) wordt genomen.

Voor het nemen van die beslissing heeft de NVWA na de fysieke controle volgens de beschikking zes weken de tijd. Wie start met de sloop van de stallen en/of mest- en voersilo's voor de beslissing op de voorschotaanvraag binnen is, sloopt op eigen risico.

'Je kunt niets organiseren', luidt een reactie. Wanneer de dieren weg zijn, is het wachten op het bezoek van de NVWA en het besluit over de voorschotaanvraag. Ondertussen tikt de klok de weken, die in die zes maanden zitten, weg. Ook het intrekken van de omgevingsvergunning door de gemeente kost tijd. Op de duur daarvan heeft de ondernemer ook geen grip.

Geen bezwaar mogelijk

Varkenshouders kunnen geen bezwaar maken wanneer ze niet aan de tijdslimiet kunnen voldoen en daardoor in tijdnood komen. Die mogelijkheid biedt de beschikking niet. De uitvoering van de saneringsregeling bevat veel onzekerheden, waarvan de rekening eenzijdig bij de varkenshouder wordt gelegd, is de kritiek en zorg van varkenshouders.

Zijn de varkens eenmaal weg en voldoe je als ondernemer aan het eind van de rit niet aan de voorwaarden, dan moet worden terugbetaald. Varkenshouders die inmiddels een beschikking in huis hebben, vrezen hun bankroet. POV-voorzitter Linda Janssen noemt die vrees terecht. 'Er staan zaken in de beschikking waarop je als varkenshouder weinig invloed hebt, maar waarop je wel afgerekend wordt.'

Janssen geeft aan dat de POV en andere betrokkenen dit in het voortraject meerdere malen onder de aandacht van landbouwminister Carola Schouten hebben gebracht, maar daar is toen geen invulling aangegeven. 'Wil de saneringsregeling succesvol zijn, dan moet voor de genoemde knelpunten een oplossing komen.' De POV noemt een slooptermijn van minimaal twaalf maanden. De organisatie is hierover in gesprek met het ministerie.

Zelf tijdspad maken

Varkenshouders die inmiddels een beschikking hebben ontvangen, adviseert Janssen voor zichzelf samen met hun adviseur een tijdspad te maken. Knelpunten waartegen zij aanlopen, kunnen worden gemeld bij de POV die ze verzamelt en inbrengt bij de gesprekken hierover met het ministerie.