Brancheorganisaties kritisch op mestadvies Remkes

De Nederlandse Melkveehouders Vakbond (NMV) noemt het advies van de commissie-Remkes onbegrijpelijk. 'Remkes geeft aan dat de stikstofproblematiek voor de lange termijn onvoldoende wordt aangepakt en adviseert om de landbouw 50 procent stikstof te laten reduceren. Terwijl juist de landbouwsector door veel verschillende maatregelen al voor meer dan 60 procent reductie heeft gezorgd de afgelopen dertig jaar.'

'Nederland heeft zichzelf natuurdoelen gesteld die onhaalbaar zijn, zowel ecologisch als economisch. Er zijn heel veel Natura 2000-gebieden aangewezen. In deze gebieden zijn verschillende factoren van invloed op de habitatsoorten. Het is te kortzichtig van de commissie om in te zetten op een onderdeel, namelijk stikstof. Want juist ook andere factoren zijn heel belangrijk voor de instandhouding van veel habitatsoorten, waaronder water en natuurbeheer', aldus Marion Logtenberg, landelijk bestuurder NMV.

Drijfmest

NMV vindt het advies dat drijfmest in 2030 geheel verdwenen moet zijn, onrealistisch. Veel melkveehouderijbedrijven hebben net geïnvesteerd in emissiearme vloeren. Bovendien kost omschakelen naar andere huisvesting veel tijd en is het financieel onhaalbaar. 'Fijn dat de commissie inziet dat het verdienmodel in de landbouw beter moet, helaas blijft het alleen bij woorden en missen we de concrete uitwerking.'

Reductie van 50 procent ammoniakemissie in de veehouderij betekent een vermindering van de veestapel, anders is het niet haalbaar, concludeert de NMV. 'Maar die vermindering heeft weer gevolgen voor de voedselproductie. Niet alleen in Nederland, maar ook voor de rest van de wereld. Denk aan gebieden waar geen voedsel verbouwd kan worden en mensen afhankelijk van ons zijn. Tevens zal het gevolgen hebben voor de leefbaarheid van het platteland.'

Cultuurtechnische maatregelen

Cumela, de brancheorganisatie voor ondernemers in groen, grond en infra, is eveneens zeer kritisch over de gekozen insteek van het eindrapport en is van mening dat er ook andere mogelijkheden, bijvoorbeeld cultuurtechnische maatregelen, zijn om te komen tot een gunstige instandhouding van stikstofgevoelige natuur. Het is namelijk zeer aannemelijk dat, zelfs bij het uitvoeren van het voorgestelde beleid, over tien jaar nog 50 procent van de Natura 2000-gebieden beperkend werkt op de vergunningverlening.

Teun Jansen, beleidsmedewerker ruimtelijke ordening en natuur binnen Cumela, verbaast zich vooral over de eenzijdige insteek op vermindering van de neerslag van stikstof op natuurgebieden. 'Het doel is de Natura 2000-gebieden in goede staat houden. Hier is geen harde, kritische depositiewaarde voor nodig. Met goed beheer en bijvoorbeeld het aanpassen van de waterhuishouding en het verwijderen van exoten kan er ook bij een overbelaste situatie sprake zijn van natuur die in goede staat is.'

Grote economische gevolgen

De focus op vermindering van de depositie heeft grote economische gevolgen en een zorgvuldige economische en maatschappelijke afweging ontbreekt in het rapport, aldus Cumela. 'Het volledig ontbreken daarvan ondermijnt het draagvlak van deze maatregelen. Remkes wijst ten onrechte maatregelen als salderen en het instellen van drempelwaardes van de hand. We hebben dit nodig om op korte termijn de vergunningverlening weer op gang te krijgen,' zegt Jansen.

Hans Verkerk, secretaris van de sectie mest binnen Cumela, is positief over de inzet bij het mestbeleid. Er worden doelen gesteld in plaats van regels opgelegd. 'Als je boeren aanspreekt op hun vakmanschap om verliezen te voorkomen, dan worden er grote stappen gezet.'

Mestoverschot

In dat kader vindt Verkerk het idee voor een Afrekenbare Stoffenbalans, waarbij ieder landbouwbedrijf verplicht wordt een stoffenbalans bij te houden, een interessante gedachte. 'In de concept-voorschriften van KeurMest zijn al balansberekeningen voor fosfaat en stikstof en bij mestverwerkers ook voor energie opgenomen. De voorgestelde maatregelen sluiten hier goed op aan.'

Daarentegen kan Cumela zich helemaal niet vinden in de stelling van Remkes dat in de herziening van het mestbeleid geregeld moet worden dat er geen overschotten meer zijn. 'In een land waarin 70 procent of meer van de dierlijke productie bestemd is voor de export, zal altijd meer mest geproduceerd worden dan nodig is. Dit moet je niet beboeten, maar je moet verplichten dat dit wordt verwerkt tot hoogwaardige bemestingsproducten, waarmee je op wereldschaal de balans in stand houdt.'

Heffing op kunstmest

Meststoffen Nederland is kritisch op het advies om het gebruik van kunstmest te belasten om zo de inzet van kwalitatief hoogwaardige dierlijke mest te stimuleren. Directeur Reinier Gerrits van Meststoffen Nederland: 'Meststoffen Nederland onderschrijft het streven naar het verder reduceren van emissies en waar mogelijk hergebruiken van nutriënten. Een heffing op het gebruik van kunstmest werkt niet.'

Meststoffen Nederland is voor een optimaal gecombineerd gebruik van organische mest aangevuld met kunstmest, omdat dit volgens hen significante voordelen heeft voor gewasopbrengst, kwaliteit en natuur en milieu. 'Onze inzet op een meer circulaire landbouw met minder verliezen hebben we vorig jaar geformuleerd in Kunstmest4.0. Dat staat voor het gebruik van organische mest, aangevuld met nutriënten op maat waarvan de oorsprong ook organisch kan zijn.'

Minder ammoniak

'Kunstmest leidt in Nederland tot negen keer minder ammoniakemissie dan dierlijke mest. Door gebruik te maken van het juiste product, in de juiste hoeveelheid, op het juiste moment en op de juiste plek kunnen we die emissies nog verder reduceren', stelt Meststoffen Nederland.

Minder kunstmest voor de akkerbouw en gesloten teelten betekent minder gewasopbrengst en marginaal minder ammoniakuitstoot in Nederland en meer uitstoot per productie eenheid elders vanwege de hoge teelt efficiëntie in Nederland. Minder stikstofkunstmest voor de productie van ruwvoer betekent meer import van krachtvoer met dezelfde dier gerelateerde emissies in Nederland en een hogere koolstofvoetafdruk elders vanwege de import uit andere landen, meldt Meststoffen Nederland.