Akkerbouwer snijdt frites voor toekomst kinderen

Sinds 2014 verlaten de 25 hectare aardappelen van de vof Jongen-Budé het erf in Berg en Terblijt in de vorm van verse frites, geschilde aardappelen of consumentenverpakkingen van 5 kilo. 'De dikke aardappelen zijn voor de frites, een maatje kleiner voor de restaurants en met de kleinere aardappelen vullen we de 5 kilozakken af voor de wederverkoop', vat akkerbouwer Jef Jongen (56) de aardappelselectie samen.

Aardappelen vormen de hoofdtak van het bedrijf. De familie Jongen teelt drie rassen: Bintje, Jelly en Lady Anna. Het areaal Bintjes neemt daarbij wel zienderogen af: het omvat nog maar 5 procent van het aardappelareaal.

Aankopen

De 25 hectare aardappelen die het bedrijf jaarlijks teelt, zijn onvoldoende om de klanten jaarrond van verse frites te voorzien. In de zomer betrekt de familie Jongen vroege aardappelen uit het Duitse Nederrijngebied. Daar hebben boeren zich toegelegd op de teelt van vroege aardappelen. Verder koopt het bedrijf gedurende het jaar Challengers, Marijkes of Premières aan.

Dochter Audrey (25) en zoon Jeffrey (27) vormden de aanleiding voor de verbredingstak. Na hun agrarische opleiding aan het Provinciaal Instituut voor Biotechnisch Onderwijs (PIBO) in het Belgische Tongeren wilden beiden graag in het ouderlijk bedrijf stappen. 'Probleem was dat ons bedrijf qua omvang te klein was voor het genereren van vier inkomens. Uitbreiden via de aankoop of het pachten van gronden is niet rendabel, los nog van de beschikbaarheid van geschikte percelen', verklaart Jef Jongen.

Verkoopadressen

Verbreden was de enige optie. Die kans deed zich voor toen een Zuid-Limburgse fritesverwerker zijn bedrijf te koop aanbood. 'Om met fritesverwerking te kunnen starten, is het van belang dat je beschikt over een interessant aantal verkoopadressen. Die krijg je via zo'n overname tot je beschikking', legt de akkerbouwer uit.

De overname verliep naar tevredenheid. Dit in tegenstelling tot een latere overname van een Belgische fritesverwerker. Achteraf bleek dat deze verwerker zijn klantenbestand aan nog een ander bedrijf had overgedaan. 'Een slechte ervaring, waar we leergeld van hebben betaald. Bovendien heeft deze overnamekwestie ons met drie stressvolle maanden opgezadeld. Mijn welgemeende tip: laat je vakkundig adviseren en goed begeleiden', onderstreept Jongen.

Nieuw gebouw

De verwerking, opslag en distributie van de frites zijn gecentraliseerd in een nieuw gebouw. Vanuit de aardappelschuur worden de gesorteerde aardappelen in kuubskisten aangevoerd. Hier gaan ze in een wasbak om vervolgens via een schiltrommel over een band naar de naastgelegen afdeling te gaan. Daar worden ze tot frites gesneden en vacuüm verpakt. De geschilde aardappelen vinden in met water gevulde tonnetjes de weg naar de klant.

'Van hieruit beleveren we frituren, restaurants, slagers en traiteurs in geheel Zuid-Limburg en een deel van Midden-Limburg en de Belgische grensstreek', zegt Jeffrey Jongen.

Frituren

Frituren vormen het grootste afzetkanaal. Maar geen enkel frituur is gelijk, ervaart de familie Jongen. 'Zo is bij frituren met een Nederlandse eigenaar het Bintje nog vaak populair. Daarnaast letten zij op de versheid en de kwaliteit. Een dorpsfrituur kiest meer voor smaak en service, terwijl de meeste Chinese frituureigenaren alleen geïnteresseerd zijn in de prijs', constateert Jef Jongen.

De akkerbouwer betitelt de Zuid-Limburgse fritesmarkt als een prijsvechtersmarkt, waarin ongeveer tien bedrijven actief zijn. 'Om je klanten te behouden, moet je steeds een goede kwaliteit leveren. De teelt van aardappelen van hoge kwaliteit vormt daartoe de basis. Van een slechte aardappel kunnen wij niet veel goeds maken. Onze teelt van aardappelen krijgt daarom steeds extra aandacht.'

Taakverdeling

De familie houdt er een strikte arbeidsverdeling op na. Audrey Jongen is verantwoordelijk voor de werkzaamheden op de akkers en het verwerkingsklaar maken van de aardappelen. Jeffrey Jongen verzorgt het hele verwerkingsproces, de verkoop en de distributie van de frites. Jef Jongen is het manusje-van-alles en zijn vrouw Monique is vooral actief met het reinigen van de installaties en het erf. 'Ondanks deze taakverdeling kan iedereen in ons gezin alle werkzaamheden verrichten', zegt Jef Jongen.

Het verwerken van de aardappelen tot frites heeft de hoogste prioriteit in het bedrijf. 'De fritesafdeling gaat steeds voor. De klant rekent op een goed product en tijdige levering. Soms kunnen we daardoor pas tegen het middaguur met de akkerwerkzaamheden starten', legt Audrey Jongen uit.