Endotoxinen kunnen voor longproblemen zorgen

De resultaten laten zien dat op een aantal locaties de door de Gezondheidsraad voorgestelde grenswaarde van 30 endotoxine units per kubieke meter lucht wordt overschreden gedurende periodes van vier uur. Hier zouden mogelijk aanvullende maatregelen tegen fijnstof en endotoxinen moeten worden genomen, adviseren de onderzoekers.

De concentratie endotoxine op een zekere plaats wordt bepaald door de aanwezigheid van veehouderijbedrijven, stellen ze.

Verschillende diersoorten

De onderzoekers signaleren dat verschillende typen veehouderijen substantieel bijdragen aan de berekende concentraties. Daarbij is het niet zo dat een bepaald type veehouderij het sterkst bijdraagt aan de endotoxineconcentratie. Het type bedrijf, de diersoort, het aantal dieren en de afstand tot de omwonenden zijn factoren die een rol spelen.

Zo blijkt dat endotoxinen kunnen leiden tot luchtwegklachten, acute en chronische longfunctieveranderingen en ontstekingsreacties. Deze effecten worden meestal waargenomen bij hoge concentraties.

Ook is er een zwak bewijs voor luchtwegklachten bij lage concentraties. Om dit bewijs sterker te maken, is nieuw onderzoek nodig naar de effecten van de blootstelling van minder dan 100 endotoxine units per kubieke meter lucht.

Antistoffen

Bij een nieuwe analyse van gegevens uit een eerder VGO-onderzoek komt een aantal significante verbanden naar voren. Zo is er een statistisch verband gevonden tussen antistoffen in het bloed en de op basis van een model berekende endotoxineconcentratie op het woonadres van deelnemers aan het VGO-medisch onderzoek.

Ook was er een relatie tussen de fijnstofdeeltjes en deze antistoffen. Deze relatie was zwakker dan die met de endotoxinen. Wel was ook deze relatie significant.

Luchtwegklachten

Daarnaast kwam een verband naar voren tussen luchtwegklachten, zoals piepen op de borst en de berekende endotoxineconcentraties. Ook hier was dit verband sterker dan het verband tussen luchtwegklachten en fijnstof.

De onderzoekers adviseren daarom om de rol van endotoxinen mee te wegen in de beoordeling van fijnstofemissies, omdat dit het fijnstof van agrarische bedrijven anders maakt dan het fijnstof uit industrie en verkeer.