Varkenshouder Hans Gerrits wil bij besten horen

Iedere vier weken stipt om 8.30 uur zit vleesvarkenshouder Hans Gerrits in Boven-Leeuwen om tafel met zijn dierenarts en voeradviseur. Een paar keer per jaar schuift ook de varkenshandelaar aan. 'We komen niet bij elkaar om gezellig koffie te drinken, maar om samen te werken aan betere resultaten in de stal.'

Gerrits heeft een vleesvarkensbedrijf met drieduizend varkens en houdt ze volgens de normen van één ster van het Beter Leven-keurmerk van de Dierenbescherming. Hij combineert het bedrijf met een baan als verkoopmanager varkenshouderij bij ABZ Diervoeding. 'Dat vergt gedisciplineerd werken. Iedere dag ben ik om half 6 in de stallen te vinden om de varkens te controleren en te verzorgen. Vier dagen per week ben ik vanaf kwart over 7 voor ABZ beschikbaar.'

Vaste structuren

Bijna alles op zijn bedrijf gebeurt op vaste momenten en volgens vaste protocollen. Zo is het vaste prik om iedere twee weken op woensdagavond om 19.30 uur vierhonderd slachtrijpe varkens te laden. Bij deze klus krijgt Gerrits hulp van zijn zonen van zestien en achttien jaar. De dag erna komt een schoonmaakploeg de afdelingen reinigen en op vrijdagmorgen om 8.30 uur arriveren er vierhonderd biggen.

'Werken volgens vaste afspraken is niet alleen nodig omdat ik krap in mijn tijd zit. Ook voor goede resultaten in de stal helpt het als je standaard werkzaamheden op een goed doordachte standaard manier uitvoert.'

Beren

De ondernemer heeft alleen beren in zijn stallen. Het zijn bijproducten van een zeugenfokker. 'De achtergrond van mijn varkens maakt dat ze gevoeliger zijn dan het gemiddelde vleesvarken. Allereerst omdat het allemaal beren zijn en ten tweede omdat het fokkerijbijproducten zijn. Ze zijn mager en profiteren minder van heterosis dan normale vleesvarkens.'

Een pluspunt van de varkens is dat ze afkomstig zijn van een fokbedrijf en dus een hoge gezondheidsstatus hebben. 'We doen er hier alles aan om dat zo te houden. Dat begint met veel aandacht voor hygiëne, het transport en een goede warme opvang van de biggen.'

Biosecurity

Verder geeft Gerrits veel aandacht aan biosecurity. 'We hanteren een strikte scheiding tussen de verschillende productiegroepen. Ook allerlei andere maatregelen dragen bij aan het zo laag mogelijk houden van de ziektedruk. Denk bijvoorbeeld aan het doorspoelen van de waterleiding na iedere ronde.'

Het afgelopen jaar groeiden de beren gemiddeld 824 gram per dag met een voeropname van 2,01 kilo en een voederconversie van 2,44. Het gemiddelde uitvalspercentage bedroeg 1,8 procent.

Antibiotica

Afgaande op deze cijfers zou je zeggen dat de varkens van Gerrits het prima doen. Dat doen ze ook, maar door hun grotere gevoeligheid is het wel vaker nodig om antibiotica in te zetten. 'Voorheen schommelde de dierdagdosering hier rond de 2,5. Sinds de beren van een fokbedrijf komen, steeg de dierdagdosering naar tussen de 6 en 7.'

De vleesvarkenshouder laat het hier niet bij zitten. 'Mijn streven is om tot de 25 procent beste bedrijven te horen. Voldoen aan maatschappelijke eisen, en dus een laag antibioticagebruik, hoort daar ook bij.' Mede hierom doet hij mee met het project 'Optimaliseren diergezondheid varkenshouderij' dat in april begint.

Hans Gerrits neemt deel aan het project 'Optimaliseren Diergezondheid Varkenshouderij'. Dit is een initiatief van POV en ZLTO voor bedrijven met een dierdagdosering hoger dan 5 bij zeugen en vleesvarkens en/of een dierdagdosering hoger dan 20 bij speenbiggen. Alle schakels in de keten werken hierbij samen om de gezondheid te optimaliseren.

Hoger plan

'Het feit dat we hier bijproducten mesten, is geen excuus voor een hogere dierdagdosering. Mijn inzet is om door beter management en nog meer communicatie met de leverancier van de biggen de gezondheid naar een hoger plan te tillen. Bovendien snijdt het mes aan twee kanten. Als het lukt om het medicijngebruik te verminderen, hebben we niet alleen een lagere dierdagdosering, maar ook een aantal kritische punten in het bedrijf opgelost.'

In het laatste overleg met dierenarts en voeradviseur heeft Gerrits afgesproken om de komende maanden te focussen op het verbeteren van de darmgezondheid. 'Niet alleen om gebruik van antibiotica te verminderen, maar vooral om de voerbenutting te verbeteren. Mijn doel voor het komende jaar is het realiseren van een voederconversie tussen 2,35 en 2,40.'

Voerstructuur

De ondernemer en zijn team zien mogelijkheden om dat te bereiken door te spelen met de structuur van het voer. Dit gaat gebeuren door het voerbestanddeel tarwe grof te malen en gerst te walsen. 'Daarnaast gaan we de eiwitgrondstoffen in het voer juist heel fijn malen. We verwachten daarmee de varkens beter verteerbaar voer aan te kunnen bieden zonder dat de passagesnelheid in de darmen te hoog wordt.'