Melkfase (0 tot 2 maanden): basis voor een succesvolle opfok

Verdaasdonk ziet dagelijks hoe belangrijk het is om de melkfase serieus te nemen. 'In de eerste twee maanden bouw je letterlijk aan de basis van een gezonde koe. Dat betekent goed voeren, hygiënisch werken en zorgen dat de overgang van melk naar vast voer soepel verloopt.'

Vanaf dag 3 wordt begonnen met kunstmelk, vervolgt de jongveespecialist. 'En dat moet precies goed zitten. 1 kilo melkpoeder per dag is de norm. Niet meer, want dan stel je de ruwvoeropname uit. En zeker niet minder, want dan rem je de groei terwijl de pens nog onvoldoende functioneert. Ik hoor weleens: 'Het is koud buiten, ik doe er wat extra poeder bij.' Niet doen! Altijd 150 gram poeder per liter. Daar wijk je niet vanaf. Ook niet bij -10 graden Celsius.'

Water: onmisbaar vanaf dag 3

Een punt dat Verdaasdonk op elk bedrijf blijft herhalen: geef vanaf dag 3 onbeperkt vers water. 'Ja, ook als het vriest. Water stimuleert de ruwvoeropname en voorkomt uitdroging, vooral bij diarree. Ik zie soms nog lege waterbakjes bij jonge kalveren. Dan weet ik: daar verlies je gewoon groeidagen.'

Pensontwikkeling begint bij jou

Een kalf wordt geboren met een nog inactieve pens. De melk gaat via de lebmaag en dat blijft zo tot een week of zes. Toch kun je al vanaf dag één werken aan een goede pensontwikkeling. En dat is nodig, want die pens moet straks het echte werk doen. De drie sleutels volgens Verdaasdonk zijn:

• Correct melk verstrekken: altijd op 40–42°C, met een schone speen op de juiste hoogte.
• Vroeg krachtvoer geven: vanaf week 1 – stimuleert penspapillen en het fermentatieproces.
• Structuur met gehakseld stro: vanaf week 2 – activeert de herkauwreflex.

'Een kalf moet kunnen oefenen. Geef dus water, brok én stro zodra het kan. En in groepshokken helpt het enorm als ze elkaar nadoen', stelt Verdaasdonk.

Wat past bij jouw bedrijf?

Er zijn meerdere manieren om melk te verstrekken. Of je nu werkt met een melkbar of drinkautomaat, het draait altijd om discipline en controle. Verdaasdonk: 'Een refractometer is mijn beste vriend: een brixwaarde van 15 betekent dat je melk perfect op 150 gram per liter zit.'

Speenmoment: weet wanneer het kan

Spelen met het speenmoment is vragen om groeiverlies. Je speent pas als het kalf klaar is. En dat betekent:

• Minstens 2 kilo brokopname per dag.
• Minstens twee keer het geboortegewicht.
• Een geleidelijke afbouw van de melk over twee à drie weken.

'Gebruik bijvoorbeeld een strotouwtje om de borstomvang te meten. Bij 100 centimeter zit je rond de 90 kilo', zegt Verdaasdonk. En zijn belangrijkste tip? 'Verander niks rond het spenen. Geen nieuw hok, geen groepsovergang. Rust is goud waard in deze fase.'

Tot slot

De melkfase is geen periode waarin je 'gewoon wat melk' geeft. Het is volgens Verdaasdonk dé investering in gezonde, sterke vaarzen die later probleemloos mee kunnen draaien in je veestapel. 'Geef je kalveren een goede start en ze betalen je dubbel en dwars terug.'