Schouten houdt vast aan knelgevallenregeling fosfaat

De minister legt uitvoerig uit waarom ze heeft besloten dat er geen extra categorie knelgevallen komt en ook geen ontheffingen of vrijstellingen. Belangrijkste argument is dat de uitgifte van extra rechten zouden leiden tot een hogere generieke korting voor andere melkveehouders.

Daarmee zou de aanvullende steun voor knelgevallen 'afgewenteld' worden op alle niet-grondgebonden ondernemers, meent de bewindsvrouw. 'Ik zie hier geen draagvlak voor.' Schouten heeft hierover overlegd met de betrokken belangenorganisaties als LTO Nederland. Laatstgenoemde blijft knokken en zoeken naar oplossingen voor de melkveehouders die als knelgeval 'echt in zwaar weer verkeren', reageert voorzitter Wil Meulenbroeks van LTO-vakgroep Melkveehouderij op de beslissing van de bewindsvrouw.

• Lees meer over fosfaatrechten in ons dossier

Investeringsverplichtingen

De afgelopen tijd heeft ze gekeken naar de mogelijkheden voor ondernemers met onomkeerbare investeringsverplichtingen die op de peildatum nog onvoldoende vee op hun bedrijf hadden. Maar deze categorie is volgens de bewindsvrouw heel moeilijk af te bakenen. Bovendien zouden er veel extra rechten nodig zijn, waardoor niet te ontkomen is aan een zwaardere generieke korting.

Dat onderbouwt ze met de door het CBS berekende prognose voor de fosfaatproductie in 2018. Die blijft weliswaar ruim een miljoen kilo onder het fosfaatplafond van 84,9 miljoen kilo voor de rundveehouderij, maar er is inmiddels 85,4 miljoen kilogram aan fosfaatrechten toegekend. Dat kan nog wat oplopen door de beoordeling van de knelgevallen die nog loopt en door de uitkomst van bezwaar- en beroepsprocedures.

Biologische melkveehouderij

Vrijstelling voor biologische melkveehouders is ook niet aan de orde. Ze moeten, mede door de afspraken met Brussel, opereren binnen het fosfaatrechtenstelsel. Schouten wijst er op dat heel veel biologische bedrijven grondgebonden zijn, waardoor de generieke korting van 8,3 procent niet op hen van toepassing is. Bedrijven die sinds 2 juli 2015 niet zijn gegroeid, beschikken daardoor over voldoende fosfaatrechten.

De voorziening voor bedrijven waar zich voor 2 juli 2015 een bijzondere omstandigheid, zoals ziekte, voordeed hoeft niet aangepast te worden. In de praktijk is er ongerustheid bij bedrijven in deze categorie waar de rechtsvorm na 2 juli 2015 is gewijzigd. Maar zo lang nog steeds één van de oorspronkelijke landbouwers zeggenschap heeft over het bedrijf, is er geen belemmering voor toepassing van de knelgevallenvoorziening. Alleen als er sprake is van bedrijfsovername door derden, geldt die voorziening niet.

Starters met jongvee

Alleen in de categorie starters is misschien nog wat mogelijk voor startende bedrijven waar op de peildatum uitsluitend jongvee aanwezig was. Die vallen nu buiten de knelgevallenregeling. LNV overlegt met de Europese Commissie over het voorstel om starters die op 2 juli 2015 uitsluitend jongvee hadden, wat extra te geven. Het gaat om een verhoging van 50 procent van het verschil tussen het aantal kilogrammen fosfaat dat is vastgesteld en het aantal kilogrammen fosfaat dat redelijkerwijs geproduceerd had kunnen worden met de op 2 juli 2015 aanwezige stalcapaciteit voor melkvee.

'Ik voel mee met de ondernemers die niet geholpen kunnen worden bij de problemen die zij ervaren met het fosfaatrechtenstelsel', aldus minister Schouten. Maar het respecteren van het fosfaatplafond en het ontbrekende draagvlak voor een hogere generieke korting brengen haar tot een terughoudend knelgevallenbeleid.