Den Haag wil kleinere Europese landbouwsubsidiepot

De positiebepaling van Nederland komt niet uit de lucht vallen. Komende vrijdag ontmoet premier Mark Rutte zijn 26 Europese collega's in Brussel voor topoverleg over hoe de EU er na het vertrek van het Verenigd Koninkrijk uit moet komen te zien. Het zal vooral gaan over de Europese meerjarenbegroting. De huidige begroting loopt tot 2020.

Voor de volgende meerjarenbegroting moeten de Europese leiders rekening houden met het flinke gat dat het Verenigd Koninkrijk zal achterlaten. Tegelijk zijn er steeds meer beleidsterreinen waar de EU iets mee wil, zoals migratie en defensie. Dat kost geld. Hoe het gat te vullen, is dezer dagen een veelbesproken onderwerp in Brussel.

Klimaat en milieu

Nederland vindt dat er vooral bezuinigd moet worden op de twee grootste kostenposten van de EU: het gemeenschappelijk landbouwbeleid en het cohesiebeleid, dat achtergestelde regio's ondersteunt. Ook vindt Nederland dat het Europese landbouwbeleid vooral gericht moet zijn op het verbeteren van klimaat, milieu, voedselveiligheid en -zekerheid.

LTO voorzitter Marc Calon vindt is kritisch op het Nederlandse standpunt voor de EU-begroting. 'Het allerbelangrijkste is dat de netto betalingspositie niet achteruit gaat. Misschien moet er dan zelfs meer geld naar Brussel in de plaats van minder.'

Volgens de LTO-voorzitter vallen de uitgaven voor landbouw veel lager uit dan bij andere posten. 'Wat is duur? Landbouw kost 0,33 euro per dag per inwoner, eten komt uit op 5,60 euro per hoofd per dag. Ter vergelijking: zorg in Nederland kost 12,40 euro per hoofd per dag.'

Aansluiting

Nederland moet in Europa aansluiting zoeken met Frankrijk en Duitsland, zegt Calon. 'En laten we niet dezelfde fout maken als met de pulsvisserij. We zijn het beste jongentje van de klas. Maar gelijk hebben en gelijk krijgen is niet hetzelfde. Luister goed naar wat Duitsland en Frankrijk zeggen. Sluit daar bij aan.'

De Europese Commissie daarentegen vindt dat de begroting na de Brexit juist omhóóg moet. Nu bedraagt de pot 1 procent van het bruto nationaal inkomen. Vorige week stelde Eurocommissaris Günther Oettinger (begroting) voor dat dit percentage voor de periode 2021-2027 omhoog moest naar tussen de 1,1 en 1,2.

Dat kan volgens Oettinger niet anders als de plannen moeten worden uitgevoerd die zijn voorgesteld. 'Ik ben geen tovenaar,' zei hij. Of dit betekent dat landen meer moeten bijdragen of dat een andere inkomstenbron gevonden moet worden, is nog niet besloten.

Grotere begroting

De drie Baltische staten hebben al laten weten dat ze achter een grotere begroting staan. 'Minder Europa is geen optie,' schreven de leiders van Litouwen, Letland en Estland in een gezamenlijke brief. Verhoogde nationale bijdragen moet een optie zijn, zeggen ze. Ook pleiten ze voor hogere landbouwsubsidies voor hun boeren.

'De directe betalingen voor de boeren van de Baltische staten behoren tot de laagste in de EU en zijn nog altijd aanzienlijk lager dan het Europese gemiddelde. Dat is niet vol te houden, aangezien we bijna dezelfde kosten en uitdagingen hebben als de rest van Europa', aldus de brief van de Baltische leiders.

Scenario's

Hoe dan ook zal het gemeenschappelijk landbouwbeleid vanaf 2020 er anders uit zien. De Europese Commissie gaf vorige week enkele scenario's, maar liet doorschemeren dat een groter deel van het geld terecht moet komen bij mensen met kleine of middelgrote boerderijen. Nu nog gaat 80 procent van de directe betalingen naar 20 procent van de boeren.