'Nieuw omgevingsbeleid wordt complexer'

Tot die conclusie komen onderzoekers van Wageningen Environmental Research, zo blijkt uit een publicatie van de WOT Natuur & Milieu waarin twee essays zijn opgenomen over natuur- en landschap in het nieuwe omgevingsbeleid.

Het omgevingsbeleid in Nederland maakt een grote omslag door. Er komt een nieuwe nationale omgevingsvisie in 2019 en een nieuwe wet in 2021. Het adagium daarbij is 'eenvoudiger beter'. De claims van deze stelselomslag zijn niet gering. Het moet de fricties tussen de verschillende vormen van beleid verminderen en de verhoudingen tussen bestuurslagen verduidelijken.

Gedachtegoed

De onderzoekers zien een spanning tussen het gedachtegoed achter het nieuwe stelsel en de grote maatschappelijke opgaven op het gebied van onder meer circulaire economie, sociale cohesie, infrastructuur, klimaat, energie en biodiversiteit. 'Het stelsel wordt eenvoudiger, maar de opgaven complexer', aldus onderzoeker Wim de Haas.

'Het nieuwe stelsel zorgt bij wijze van spreken eerder voor snelle besluitvorming over windmolens dan voor een energietransitie. Het legt meer nadruk op de eenvoud van instrumentele en procedurele aspecten van oplossingen dan op de bruikbaarheid voor complexe problemen.'

Werken aan complexe problemen hoeft overigens niet te betekenen dat plannen nog omvattender moeten worden of nog meer lagen moeten bevatten', aldus De Haas. 'Het nieuwe stelsel moet maximaal leren en co-creëren mogelijk maken. In dat kader zou het zich meer moeten richten op omgevingszorg dan op omgevingsbeleid.'