Pachtbeleid overheid put grond uit

Tijdens de behandeling van de begroting van het ministerie van Binnenlandse Zaken sneed het CDA deze week het probleem van de grondveilingen aan. De Rijksvastgoeddienst die de grondveilingen organiseert, valt onder de verantwoordelijkheid van dit ministerie.

Het CDA vroeg zich in het debat met minister Kajsa Ollongren en Raymond Knops (BiZa) af wat de reden is dat de Rijksdienst de gronden in liberale pacht aanbiedt. Is dat om de opbrengst voor de schatkist zo groot mogelijk te maken, vroeg CDA-Kamerlid Harry van der Molen.

Bodemgebruik

De regeringspartij zou willen dat, om meer zekerheid te geven aan de landbouwer en voor een duurzaam bodemgebruik, landbouwgrond voor een langere periode aan lokale agrarische ondernemers of jonge boeren wordt verpacht.

'Is de staatssecretaris het met ons eens dat in het rijkspachtbeleid duurzaam bodembeheer een belangrijke rol zou moeten spelen? Is hij bereid te onderzoeken hoe het Rijksvastgoedbedrijf grond zou kunnen uitgeven waarbij duurzaam bodembeheer en continuïteit een belangrijke afweging in het pachtbeleid zijn?', aldus Van der Molen.

Terugverdienen

Alfred Jansen, portefeuillehouder Veiligheid en Pacht bij LTO Nederland, is blij met de aandacht in het parlement voor deze problematiek. 'Er wordt hier alleen voor de korte termijn gedacht. De pachtcontracten hebben een korte looptijd, van 2 tot 5 jaar, en daar wordt dan ook naar gehandeld. De hoge pachtprijs moet in korte tijd worden terugverdiend en dat vertaald zich in intensieve teelten zoals bloembollen. Want eigenlijk kun je het alleen daarmee terugverdienen.'

Door de intensieve teeltplannen raken de gronden sneller uitgeput, ook is er meer last van besmettingen met aaltjes. 'Hier is de overheid niet maatschappelijk verantwoord bezig, maar is de grond een melkkoe geworden.'

Olievlek

Volgens Jansen hebben de veilingen in liberale pacht ook een desastreuze uitwerking op andere percelen van boeren. 'Boeren betalen zo'n hoge pachtprijs dat die op het betreffende perceel niet is terug te verdienen. Gevolg is dat zij op andere percelen ook intensiever gaan telen. Daarbij komt dat andere verhuurders nu ook steeds hogere pachtprijzen gaan vragen. We zien dit probleem zich als een olievlek uitbreiden.'

Jansen is van mening dat de overheid het veilingbeleid van de Rijksvastgoeddienst juist zou moeten inzetten om duurzaam bodembeheer te promoten. 'Ze zou een goed voorbeeld afgeven als niet de hoogste bieder maar de boer met het meest duurzame bouwplan de grond mag pachten. En goed voorbeeld doet goed volgen.'

Compenseren

Jansen ziet boeren berekenen hoeveel hectare ze nog nodig hebben voor hun betalingsrechten. 'Ze pachten die extra hectares tegen een veel te hoge prijs, en compenseren dat deels met de betalingsrechten. Maar daarmee geven ze op voorhand al hun marge weg. Boeren zouden daar veel bewuster mee om moeten gaan.'