Onderzoekers maken genetische kaart van roos

Het vervaardigen van de kaart was een ingewikkelde klus omdat rozen tetraploïd zijn: ze hebben vier sets chromosomen, niet twee sets, zoals mensen, aldus de onderzoekers. Bij roos is ook nog eens onduidelijk hoe de vier setjes chromosomen in de geslachtelijke celdeling (meiose) met elkaar paren omdat de huidige snij- en tuinrozen zijn ontstaan uit meerdere wilde soorten rozen.

Juist die paring van de chromosomen is belangrijk om iets te kunnen zeggen over de manier waarop genen bij een kruising tussen twee rozen al of niet sámen mee gaan naar het nageslacht. De WUR-onderzoekers moesten daarom nieuwe software ontwikkelen voor het maken van een goede genetische kaart. Op de nieuwe genetische kaart van roos staan ruim 25.000 genetische merkers, gelijkmatig verspreid over de 4 x 7 chromosomen.

Gereedschap voor plantenveredelaars

Genetische kaarten zijn een gereedschap voor plantenveredelaars. Met die kaarten kunnen ze sneller, gemakkelijker en goedkoper nieuwe rassen ontwikkelen. Veredelaars kunnen dankzij die genetische kaarten ook bewuster kiezen voor combinaties van kruisingsouders. Tot voor kort waren er alleen goede genetische kaarten voor diploïde gewassen of diploïde verwanten.

Er zijn echter ook heel veel tetraploïde, hexaploïde (zes sets chromosomen) en zelfs octoploïde (acht sets) gewassen: aardappel, prei, roos, chrysant, alstroemeria, begonia, aardbei. De ontwikkelde methoden en software kunnen gebruikt worden voor kruisingen tussen tetraploïde kruisingsouders, dus op hetzelfde ploïdie-niveau als waarop de veredeling van de gewassen plaatsvindt.

Samenwerking

De onderzoekers van WUR werken samen met twaalf veredelingsbedrijven die financieel bijdragen aan de ontwikkeling van de methoden en software. Deze bedrijven geven de onderzoekers ook input voor verdere verbetering ervan.