Gerichter sturen op fosfaat

Van Hoof verkondigde tijdens de bijeenkomsten dat ZLTO geen heil ziet in fosfaatrechten, een maatregel die de voorkeur heeft van Dijksma. ‘Daar kom je dan voorlopig niet meer vanaf. Bovendien kost zoiets handenvol geld. Ondernemers zijn dan gedwongen om rechten te kopen, maar je koopt in feite lucht’, vindt hij.
‘De situatie kan over één of twee jaar totaal anders zijn. De melkprijzen en het weer kunnen hebben invloed op respectievelijk de melkproductie en de voederwinning. Daarnaast zijn er afspraken die met de voerindustrie worden gemaakt om het fosfaatgehalte in het krachtvoer omlaag te brengen. Dit alles kan er zomaar voor zorgen dat we ruim onder het fosfaatplafond blijven’, zegt Van Hoof.
‘Los daarvan vraag ik me af of het überhaupt wel redelijk is om de verwerkte mest in het fosfaatplafond mee te laten tellen. In Nederland wordt momenteel 28 miljoen kilo mest verwerkt en over de grens afgezet. Dit zijn ontwikkelingen die in 2002 niet waren voorzien.’
De ZLTO-bestuurder is sowieso van plan om op korte termijn opnieuw met de voerleveranciers aan tafel te gaan zitten. ‘Wat mij betreft gaan we veel meer sturen op rantsoenniveau. Zo kun je veel beter en sneller inspelen op de situatie zoals die er dan op het bedrijf is.’
Het feit dat met het vingertje wordt gewezen naar de Brabantse melkveehouderij als grootste veroorzaker van de fosfaattoename, verwijst Van Hoof naar de prullenbak. ‘Juist in het noorden van Nederland is de fosfaatproductie de laatste jaren het sterkst gestegen.’
In Wanroij kwamen maandag zo’n 160 melkveehouders om hierover te praten. Bestuurslid Claude van Dongen van ZLTO-vakgroep Rundveehouderij zette de huidige situatie uiteen. De reden dat het in Brussel afgesproken fosfaatplafond met rasse schreden nadert, heeft volgens hem deels te maken met het weer.
‘De laatste telling dateert van mei 2015. Toen zaten we op 86,1 miljoen kilo fosfaat. Dat is een stuk hoger dan in voorgaande jaren. Door het warme en vochtige voorjaar van 2014 zaten er beduidend hogere gehaltes fosfaat en stikstof in het ruwvoer. Maar daar is vervolgens weinig tot niet op gestuurd. Je had echt veel minder aan de koeien kunnen geven voor hetzelfde resultaat.’

Langer vasthouden

Door de onzekere situatie houden veel melkveehouders volgens Van Dongen hun koeien momenteel net iets langer op het bedrijf, waar deze normaal al zouden zijn afgevoerd naar de slachterij. Een instemmend geknik en gemompel uit de volle zaal bevestigde zijn stelling.
Van Dongen gaf aan dat er inzet is om alle gronden mee te nemen waar mest-voercontracten aan de orde zijn in het kader van de AMvB. ‘Dus niet alleen de gronden die zijn opgegeven voor de meitelling, maar ook gronden die in gebruik zijn. Zo kun je al een stuk efficiënter zijn binnen de kringloop van je bedrijf.’
Als de politiek besluit fosfaatrechten in te voeren, duurt het nog wel even voordat deze geactiveerd kunnen worden. Ongeacht de inwerkingtreding daarvan roept Van Hoof melkveehouders op gerichter te sturen op fosfaat.
‘De meeste melkveehouders hebben het afgelopen jaar bij het voeren geen rekening gehouden met de hoge gehaltes in het ruwvoer. Dat zie je nu terug in de cijfers. Ga dus efficiënter om met de input. Het is geen extra eis of regel van de overheid. Het kost je niets. Sterker nog, het levert alleen maar geld op. Dus waarom zou je het niet doen? Kijk naar de resultaten van BEX. Met minder input is er meer output.’
De vakgroepvoorzitter voorspelt dat fosfaat sowieso leidend wordt op melkveehouderijen. ‘Het fosfaatverbruik per kilo melk wordt het nieuwe kengetal. Dat doet ook recht aan deze hele discussie. Als we gemiddeld 10 procent efficiënter zijn, is dat samen al 10 miljoen kilo fosfaat. Als je daarmee een slag maakt, heeft dat op meer terreinen effect. Denk aan het stikstofplafond’, zegt hij.
‘Ook de overheid zal hier het nut zeker van inzien. Ik weet dan ook zeker dat de Kringloopwijzer een belangrijk instrument wordt in de bedrijfsvoering van de melkveehouders.’

Prikkels

Van Hoof zou graag zien dat de overheid het sturen op fosfaatefficiëntie stimuleert. ‘Zet prikkels op efficiëntiemaatregelen, zoals een verplichte doelstelling per bedrijf. Moet je zien wat er dan gebeurt. Er is nog veel winst te behalen, maar enige regie en sturing is wel nodig. Anders is het wishful thinking. Los daarvan moeten we laten zien dat we gewoon onder het vastgestelde fosfaatplafond kunnen blijven. Aantonen dat die rechten helemaal niet nodig zijn. We moeten in ieder geval niet achterover gaan leunen.’