Groen gas ‘Achterhoeks streekproduct’

Tot nu toe is een mestvergister meestal gekoppeld aan een WKK-installatie (warmtekrachtkoppeling), die biogas omzet in elektriciteit en warmte. Een probleem is dat er vaak geen goede bestemming is voor de vrijkomende warmte. Dat gaat ten koste van het rendement van de vergistingsinstallatie.
Sinds eind vorig jaar draait er op de Marke een kleinschalige gas-opwekkingsinstallatie. Deze ‘gaswasser’ haalt water, CO2 en zwavel uit biogas met behulp van een wasvloeistof. Hierdoor ontstaat groen gas, dat geschikt is om toe te voegen aan het aardgasnetwerk.
‘De melkveehouderij is een belangrijke drager van het platteland, in economisch opzicht en wat betreft stoffering van het landschap’, zegt Bastiaan Meerburg van Wageningen UR. ‘Tegelijkertijd is de sector vaak onderwerp van maatschappelijke discussies, bijvoorbeeld over koeien in de wei. Er liggen goede kansen om een grote rol te gaan spelen als leverancier van hernieuwbare energie. Dat kan de positie van de sector versterken.’
De productie van groen gas op de Marke is kleinschalig. De proefboerderij kan ongeveer dertig huishoudens van gas voorzien.
‘Wat we hier doen is herhaalbaar op andere plekken’, zegt Guus Ydema, directeur van de Achterhoekse Groene Energiemaatschappij (AGE). ‘Stel dat je op duizend agrarische bedrijven een installatie als op de Marke plaatst, dan zijn we in staat om 30 procent van de Achterhoekse huishoudens van gas te voorzien.’
Ydema vervolgt: ‘In combinatie met andere initiatieven zijn we in staat om qua energie de omslag naar een duurzame toekomst te maken. Wat ons betreft is het haalbaar om in 2030 in de Achterhoek zelfvoorzienend te zijn voor gas en elektriciteit.’
Ydema noemt de situatie op de Marke een mooi praktijkvoorbeeld van het sluiten van de lokale energiekringloop. ‘Het mooie is dat consumenten met eigen ogen kunnen zien waar hun energie vandaan komt. Voor een eerlijke prijs verkopen we ons groene gas als een mooi streekproduct.’
Mestvergisting maakt het niet alleen mogelijk om energie uit mest te winnen, het draagt ook bij aan het beter benutten van mest op de boerderij. Dit benadrukt Zwier van de Vegte, manager van de Marke.
‘In het verleden accepteerden we dat slechts 30 procent van de stikstof ten goede kwam aan de groei van gewassen’, zegt Van der Vegte. ‘Nu willen we toe naar 80 procent. En bij fosfaat is 100 procent benutting noodzaak. Mestverwerking op de boerderij kan bijdragen aan een betere benutting.’

Boerderijniveau

Vooralsnog is het niet zo simpel om mestvergisting op boerderijniveau in combinatie met een gaswasser rendabel te krijgen. In de toekomst zal dat veranderen, verwacht René Cornelissen van CCS te Deventer, dat de gaswasser ontwikkelde.
‘Grootschalige mestvergisting met gebruik van diverse co-vergistingsproducten is op zijn retour’, zegt Cornelissen. ‘Er zijn goede kansen voor kleinschalige vergisters die alleen op mest draaien en relatief goedkoop zijn.
‘Als meerdere melkveebedrijven met een mestvergister, bijvoorbeeld drie bedrijven, investeren in een gezamenlijke gaswasser, dan komt een terugverdientijd van vijf tot zes jaar in zicht.’
Cornelissen hoopt dat overheden met subsidies de productie en levering van groen gas van de boerderij een zetje in de rug willen geven.