‘Ons motto was: blijven praten’

De spruitenlucht is verdwenen rondom de Paradijshoeve. Het erf is strak geasfalteerd. Paarden worden nu bereden in de buitenbak. De voormalige landbouwschuur ernaast is geheel gerenoveerd en kent nu ruime vergader- en ontvangstruimtes, een grote keuken en twee modern ingerichte appartementen.
Alleen details laten nog zien waar het gebouw ooit voor bestemd was. Op een zwart-wit foto aan de muur staat Plaisier afgebeeld met zijn vader op een combine, genomen tijdens het dorsen van graan. ‘Mijn opa heeft nog meegeholpen de Crezéepolder te ontpolderen’, zegt de voormalig akkerbouwer, die de derde generatie op de boerderij is. ‘Er zit hier heel wat agrarische historie. Het plan was altijd om de traditie voort te zetten.’
Maar aan die traditie kwam in 2001 een einde. De 72 hectare grote Crezéepolder was door provincie Zuid-Holland aangewezen als Deltanatuurgebied en daarin was geen plaats voor landbouwactiviteiten. Spruitenteler Plaisier had het grootste deel van zijn land, 42 hectare, in die polder liggen.
‘Zonder dat land konden we hier niet verder boeren’, zegt hij. ‘Natuurlijk hebben we ons tegen de plannen verzet. Het ging om onze toekomst. We hebben politieke partijen benaderd. Ingesproken bij gemeenteraadsvergaderingen - zowel gemeente Ridderkerk als gemeente Hendrik-Ido-Ambacht waren hierbij betrokken - we hebben bestuurders bij ons uitgenodigd. Ons motto was: blijven praten. Alleen dan zouden we invloed kunnen blijven uitoefenen op de plannen.’
‘Het was moeilijk om tegen de plannen in te gaan’, valt zijn vrouw hem bij. ‘Behalve twee tuinders, waren we de enige boer. Deze natuurafspraken lagen op zo’n hoog niveau, daar konden we als individuele agrariër niet bij. Soms hadden we zelfs het idee dat er alleen maar over ons, in plaats van met ons gesproken werd. Vreemd vonden wij, want wij waren de constante factor hierin. De tegenpartij wisselde steeds: telkens zaten er nieuwe ambtenaren tegenover ons, zonder gedegen dossierkennis, aan wie we opnieuw ons verhaal moesten vertellen. Dat was erg frustrerend. We voelden ons afhankelijk. Veel van die ambtenaren hadden niet het idee dat ze hier over de toekomst van een gezin aan het beslissen waren.’

Lang proces

‘Het proces duurde ook ontzettend lang’, gaat Plaisier verder. ‘Soms hoorden we na een half jaar niets en lagen de ontwikkelingen stil. Of er kwamen weer andere plannen. Zo is het idee geweest om hier in de naastgelegen Sofiapolder de Floriade te organiseren, waarbij de Crezéepolder zou dienst doen als parkeerterrein.
Ook is er geopperd om de Crezeepolder te betrekken in het Ruimte voor de Rivierplan. Het zorgde voor de ene vertraging op de andere.’ Ondertussen wist de familie niet goed wat ze nu moest. ‘Investeren doe je nauwelijks meer. Je bedrijf staat in principe op slot.’
In het begin dacht de familie eraan elders een nieuw bedrijf op te zetten, maar naarmate de jaren vorderden, kwam ze erachter dat ze eigenlijk helemaal niet wilde vertrekken. ‘We zijn hier geworteld’, zegt Mesland. ‘We hebben het altijd al leuk gevonden om dingen te organiseren. We hebben beiden een facilitaire achtergrond. Piet was nooit van plan om boer te worden en heeft Civiele Dienstverlening gestudeerd. Ik ben van huis uit boerendochter, maar heb altijd functies in de facilitaire dienstverlening en algemeen management gehad. We zijn alternatieve scenario’s gaan uitwerken om te zien wat we van deze plek konden maken.’
‘We wisten dat we het nooit zouden winnen van de natuurplannen, dus dan kan je maar beter proberen het beste voor jezelf eruit te halen’, voegt haar man eraan toe. ‘Ik heb ooit een documentaire gezien en daarin zei een boer: ‘Je kan niet elke avond boos naar bed’. Die zin heeft me laten inzien dat we ons probleem anders moesten gaan benaderen. We moesten het zien als een kans. Vechten als een Don Quichote kost alleen maar negatieve energie.’
Omdat ze er met de grondverwervers niet uitkwamen, zetten ze hun relaas op papier naar de toenmalige gedeputeerde Joop Evertse. ‘Wij wilden met de natuurplannen meegaan, maar we vonden dat daar ook wat tegenover moest staan’, zegt Mesland. Na die brief kwam alles in een stroomversnelling. Uiteindelijk zijn ze het eens geworden over de gronden en kon de familie zich richten op een nieuwe toekomst.

Open en eerlijk

Ze besloten hun paardenhobby uit te breiden naar een pensionstal en om de oude landbouwschuur te herbestemmen. ‘Er was hier wel een bestemmingsplanwijziging voor nodig, maar de gemeente wilde ons daarin tegemoet komen’, zegt de gastvrouw. In september 2013 is de wijziging goedgekeurd en in november konden ze gaan bouwen.
‘We wilden open en eerlijk over onze plannen communiceren, dus we hebben ook meteen de buurt erbij betrokken. Zo hebben we in mei 2011 al een voorlichtingsbijeenkomst georganiseerd voor alle zestien huishoudens hier in het buurtschap. Het was een verrijking. Behalve dat de buurt elkaar hierdoor beter heeft leren kennen, heeft iedereen ook kunnen zien wat wij hier doen en wat onze plannen waren. Ik denk dat omdat we onze omgeving vanaf het begin bij onze plannen hebben betrokken er geen één zienswijze is ingediend.’
In november 2014 opende de burgemeester officieel de nieuwe Paradijshoeve. Momenteel runt de familie hier een paardenpension met 33 paarden. De schuur heeft een nieuwe bestemming gekregen en de voormalig akkerbouwer heeft nog 20 hectare land voor hooibouw en wintertarwe.
De trekker en ploeg zijn verkocht. De boer en zijn vrouw zijn gastheer en gastvrouw geworden. Missen ze hun oude bestaan? ‘We zitten in een andere flow en dat geeft heel veel positieve energie’, zegt Mesland. ‘Sommige mensen zijn wat sceptisch en vragen: kan je dit ook? Maar gezien ons beider achtergrond is het een logische keuze geweest. Ik denk dat we veel van het proces geleerd hebben en er sterker zijn uitgekomen.’
Ook de voormalig akkerbouwer heeft zijn oude kloffie in de klei achtergelaten en voelt er niets voor die terug te halen: ‘Het akkerbouwbestaan mis ik niet. Soms, als ik de hele dag binnen zit, moet ik echt even naar buiten ‘s avonds, maar dit is ons nieuwe leven en dat bevalt goed.’