Broodje gezond kost aanzienlijk minder landbouwgrond dan 75 jaar geleden

De Eerste Duurzame Generatie is een beweging van ondernemers en activisten die werken aan een modern, technologisch vooruitstrevend duurzaamheidsverhaal. De organisatie bracht in beeld wat er anno 2025 voor nodig is om een broodje gezond te maken. En dat is veel minder dan driekwart eeuw geleden.

Waar een broodje gezond in 1950 nog bijna 0,84 vierkante meter aan landbouwgrond vergde, is dat in 2025 gedaald tot 0,23 vierkante meter. Dat komt vooral door hogere opbrengsten per hectare, een efficiëntere veehouderij en modernere kassen.

Meer voedsel met minder impact

'Iedereen ziet wat er misgaat in de landbouw, maar bijna niemand ziet wat er is verbeterd', zegt Marco van der Sar, een van de oprichters van De Eerste Duurzame Generatie. 'Onze analyse laat zien dat Nederlandse boeren en tuinders al decennialang enorme stappen hebben gezet. Dankzij technologische vooruitgang, kennis en innovatie produceren we meer voedsel met veel minder impact.'

Uit het onderzoek (onderaan dit artikel te downloaden) blijkt verder dat de emissies per broodje gezond daalden met ruim 30 procent, dankzij een efficiëntere productie. Verder daalde het pesticidengebruik in Nederland sinds 1990 met ongeveer 60 procent, zijn de tarweopbrengsten verdrievoudigd en is de melkproductie per koe meer dan verdubbeld. De kasopbrengsten voor tomaat en komkommer zijn zes tot zeven keer zo hoog als 75 jaar geleden.

Kiezen voor moderne landbouw

'De feiten zijn helder', stelt directeur Margriet Looije van Looije Tomaten en mede-initiatiefnemer van De Eerste Duurzame Generatie. 'We kunnen de landbouwvoetafdruk verder verlagen als we kiezen voor moderne, kennisintensieve landbouw met hoge opbrengsten en een lage impact. Het is tijd om het verhaal over duurzaamheid te moderniseren.'

Het onderzoek plaatst kritische kanttekeningen bij de Europese beleidslijn, die sterk inzet op extensivering van de landbouw. 'Extensieve systemen gebruiken per definitie meer land per kilo voedsel, wat in een dichtbevolkt continent als Europa de biodiversiteitsdruk juist kan vergroten', geeft De Eerste Duurzame Generatie aan.

De organisatie pleit voor een moderniseringsagenda die inzet op versnelde innovatie in veredeling, precisielandbouw en autonome teelt en herstel van de publieke kennisinfrastructuur. Bovendien pleit ze voor beleid dat efficiëntie beloont, in plaats van opbrengstverlaging stimuleert.