'Allemaal late rassen combineert niet goed op ons bedrijf'

Als je de dijk afrijdt naar de boerderij van de familie Ravestijn, dan zie je gelijk het bord 'Vuurwerkboerderij' staan. 'Het is de afdeling van mijn vrouw Lianne', zegt Henry Ravestijn. 'Zij is heel goed in die handel. Ongeveer twintig jaar geleden zijn we met deze zijtak begonnen. We deden al kerstbomen.' Het vuurwerk is belangrijk geworden voor het bedrijf.

Op 1 december gaat de verkoop van de kerstbomen los en in de laatste dagen van het jaar wordt vuurwerk verkocht, maar alles vraagt zorgvuldige en langdurige planning. 'We kunnen de levering van bieten in december niet goed combineren. Daarom zijn we dit jaar voor het eerst voor de voorlevering ingedeeld. Dan gaan de suikerbieten begin september al naar de fabriek. Je moet wel 85 procent van je toewijzing invullen. Daarom zaaien we meer areaal', legt Ravestijn uit.

De rassenkeuze in de bieten hangt af van het suikergehalte en de ingebouwde resistenties. Ravestijn merkt dat een ruimer bouwplan voor de bietenopbrengst positief is. 'We hebben een bietenrooicombinatie, waardoor ik bij collega's op het land meekijk. Bij een ruimer bouwplan zijn de tonnen hoger.'

De bodemomstandigheden spelen ook een belangrijke rol in de rassenkeuze. 'Een groot deel wordt door de fabriek bepaald. We moeten in ons gebied kiezen voor wat resistenties. Dan kom je op een ras met aaltjesresistentie en een dubbele rhizomanieresistentie.'

Uit het kleine rijtje rassen dat dan over is, kiest Ravestijn in december bij de bietenzaadbestelling. 'We hebben ook weleens Conviso-bieten gehad, omdat we last hadden van veenwortel. Het viel tegen wat dat met het onkruid deed en het kostte opbrengst ten opzichte van gewone bieten. Dat zou nu beter zijn geworden met nieuwere varianten, maar we doen dat niet meer.'

In dit gebied zijn de suikergehaltes meestal wat lager. Ravestijn denkt dat dit komt door minder ruime bouwplannen. 'Maar met tonnen werken we aan maximale opbrengsten. Het is nooit goed om bieten lang op de hoop te hebben, want dan loopt het suikergehalte ook terug. Gelukkig hebben we samen met zes ondernemers die bietenrooicombinatie, waardoor we de goede dagen kunnen benutten om te rooien. Dat plannen we zelf.'

Kenmerkend aan de onderneming is volgens Ravestijn dat ze alles zoveel mogelijk in eigen hand hebben, wat werk en mechanisatie betreft. In december helpen veel familieleden, vrienden en kennissen bij de verkoop. Verder pakken vader en zoon zelf al het werk op, behalve uien planten en bieten zaaien. 'De plantuien teelden we dit jaar voor het eerst. Daarvoor hadden we zaaiuien. Een buurman zaait onze bieten', geeft de ondernemer aan.

In de schuur staat een uitgebreid machinepark. Ravestijns zoon René steekt extra tijd in het onderhoud en aanpassen van de machines. 'Met een vriend heeft hij net onze aardappelrooier verlengd. We kunnen ons eigenlijk geen vierrijige rooier veroorloven, maar ze kochten deze voor de 'oudijzerprijs' en knapten hem helemaal op.'

Tijdens de coronacrisis hadden de jongens alle tijd om de klus te doen, vervolgt Ravestijn. 'We teelden toen wel 60 hectare aardappels, waaronder de heel late Markies. De kou viel snel in en we rooiden met drie rooiers. We hadden maar 10 hectare gedaan met onze rooier, maar die heeft ons in dat najaar wel gered, precies op tijd. De ijspegels hingen eraan toen we klaar waren.'

Met eigen mechanisatie en moderne bewaarvoorzieningen trekt de maatschap meer van de keten naar haar erf. Ravestijn toont de nieuwe wand in de bewaring. 'We hebben ruimte voor kisten en losse bewaring. Bij de aardappelen telen we het ras Agria. Dat is wel een juffertje in de schuur, maar we hebben het goed in de vingers gekregen. Voor ons is Agria prima. Dat ras kunnen we goed kwijt, want het kent veel toepassingen. Het gaat nu onder contract naar FarmFrites.'

Ravestijn doet mee aan de teelt van het ras Volva bij een collega. De aardappelen gaan naar groothandelaar Kleinjan. 'Dat is een prachtig ras. Het is net onkruid en groeit met niks erop aan mest. Het groeit bij wijze van spreken onder water nog. We hebben ook wel Innovator geteeld, maar door slecht pootgoed kwam maar 60 procent van de planten op. Dat was ook een reden om de pootgoedteelt helemaal in eigen hand te nemen.'

De Agria-knollen zijn dit jaar prachtig in de maat. 'Zo wil je ze hebben', zegt Ravestijn. 'We koelen ze heel langzaam in en zetten pas laat de mechanische koeling aan. Zo kunnen we tot ver in 2026 mooie aardappelen leveren. De afnemer heeft al twee keer bemonsterd. Ze zijn voor junilevering. Dan overleggen we of we ze nog langer laten zitten.'

De teelt van een goede aardappel begint voor Ravestijn met de kwaliteit van het pootgoed. Dat de ondernemers hun eigen ATR-pootgoed telen, heeft daarmee te maken. 'Misschien zijn we nog wel secuurder dan keuringsdienst NAK. We nemen de kwaliteit van ons pootgoed gigaserieus. René loopt er liever een keer te veel door met selecteren.' Vooral bacterieziek wil je niet, benadrukt Ravestijn. 'Dat begint met een knol, maar al gauw verspreidt het zich over meer poters. René selecteert bij ons en bij andere telers en kan daarbij extra mensen inzetten.'

Ravestijn bewaart de consumptieaardappelen tot tien maanden. 'Met de mechanische koeling hoef ik maar heel weinig te gassen. Met twee keer de halve dosering kan ik ze al heel lang goed houden. Alleen bij absolute noodzaak doe ik het nog een keer extra, dus alleen als er een puntje op komt. Mijn ervaring is dat je de bewaring vooral constant op één temperatuur moet houden.'

Kogelharde ui

Vroeger teelde Ravestijn rode en gele uien van De Groot en Slot. 'Daarna hadden we een ras van Syngenta dat kogelhard was, maar die stopte daarmee. Een prachtig product. We bewaarden die uien tot in april. Vorig jaar hebben we weer gekozen voor Hyskin. Het is een ouderwets ras, maar het komt bijzonder goed mee in opbrengst.'

De akkerbouwer vindt het jammer van die mooie, harde ui die hij eerder had. 'Maar kwaliteit wordt niet betaald. Daarom kiezen we toch voor opbrengst', zegt hij. De opbrengsten bij de uien lopen wat terug. Ravestijn kan dit niet verklaren, maar met de keuze voor plantuien hoopt hij dat te keren.

Bij de graanrassen kiest de Zuid-Hollandse ondernemer voor betrouwbaar en gezond. 'Ik wil het liefst zo min mogelijk met de spuit rijden. Het kost iedere keer veel geld. We hebben goede ervaring met een ouder ras als Residence. Dit jaar zaaide ik Lamant-wintertarwe na de bieten, op het perceel naast de boerderij. Het gewas staat er bijzonder goed op, slechts drie weken na zaaien. We zaaiden zonder ploegen, direct na de bieten.'

Hybride graan

Ravestijn is naar eigen zeggen fan geworden van wintergerst. Hij probeerde een paar jaar geleden een hybride variant. 'Mijn schoonzoon werkt voor Syngenta, daarom konden we dat proberen. Ik vond het een mooi ras. Dat jaar was alleen een slecht graanjaar, met te natte omstandigheden. Alle granen deden het slecht. Volgens mij weegt het seizoen dan zwaarder dan het ras. De hybride gerst stond wel heel gelijkmatig.'

Dit jaar had de maatschap juist een hoge opbrengst, nu met gewone wintertarwe. 'Dit terwijl de laatste mestgift niet eens goed was ingeregend', vertelt Ravestijn. 'Op onze grond zijn opbrengsten boven de 10 ton goed haalbaar.' De wintergerst verdween even door een verandering in het bouwplan. 'Maar die komt zeker terug', stelt de ondernemer.

Land mooi achterlaten

Vroege teelten zijn belangrijker geworden. Ravestijn wil in december geen bieten meer op het erf hebben, bij de parkeerplaats bij de vuurwerk- en kerstbomenverkoop. 'Wat een goede bijkomstigheid is van vroeg rooien, is dat je het land mooier achterlaat.'

Ravestijns eigen bietenland was op 8 september gerooid. 'Half oktober hebben we het met de paragrubber en rotoreg bewerkt en de tarwe in één werkgang gezaaid. Na de aardappelen trokken we 30 centimeter diep met messen. Daar komen volgend jaar bieten en zo hopen we er geen water op te hebben.'