Hbo-stage zorgt voor een bredere blik op de melkveehouderij

Evanne Wolsink volgt de opleiding Dier- en Veehouderij aan Aeres Hogeschool Dronten. Voor deze opleiding loopt ze een stage van veertien weken, waarbij ze wekelijks één dag meewerkt op Melkveebedrijf Meuleman in het Gelderse Laren. Ze kwam hier terecht via haar vriend, die de boer kende. 'Ik had al goede verhalen gehoord over dit bedrijf, vooral over hoe ze met techniek werken en hoe open ze zijn naar studenten', vertelt Wolsink.

Melkveebedrijf Meuleman maakt gebruik van vier melkrobots van het merk Fullwood uit 2013. Die robots zijn in 2021 geplaatst. Het voersysteem bestaat uit een zelfrijdende voerwagen die met de shovel wordt gevuld. Herbert Meuleman is bezig om zelf een automatisch voersysteem te installeren. Er wordt vers gras gevoerd, iets wat ze op dit bedrijf al meer dan veertig jaar doen. Maaien en inkuilen verzorgt het bedrijf grotendeels zelf.

De gemiddelde afvoerleeftijd van de koeien ligt rond de zeven jaar. De melkproductie bedraagt gemiddeld 10.781 kilo melk per koe per jaar.

Om de gezondheid van de koeien te monitoren, maakt de melkveehouder gebruik van SmaXtec-bolussen. 'Ik had zelf ook de app op mijn telefoon', vertelt Wolsink. 'Als je dan door de stal loopt, word je veel nieuwsgieriger, omdat je de gegevens zelf kunt opzoeken. Je ziet van alles: de temperatuur, hoeveel liter een koe heeft gedronken. Daardoor leer je ontzettend veel.'

Geen enkele stagedag is hetzelfde. De dag begint altijd met voeren. Maar wat daarna volgt, verschilt per keer. De stagiair helpt bijvoorbeeld met de kalverhokken schoonmaken, haalt koeien op voor de melkrobots of begeleidt droge koeien naar de krachtvoerboxen. 'Er is veel afwisseling en dat maakt het leuk', vindt Wolsink. 'Met grote machines werken tijdens het stalvoeren geeft me echt vertrouwen. Dan ben je bezig met de techniek en met de koeien. Die combinatie past goed bij mij.'

Een vast moment op de dag is het praatje met de vader van de ondernemer. 'Hij vertelt graag over de geschiedenis van het bedrijf. Dat vind ik altijd gezellig en leerzaam', zegt de stagiair.

Wat Wolsink vooral opvalt, is hoe technisch en praktisch het bedrijf is ingericht. Meuleman doet veel zelf. Regelmatig past hij onderdelen van de stalinrichting of het voersysteem zelf aan. 'Dat laat zien hoe belangrijk het is om zelf te blijven nadenken over verbeteringen', vertelt Wolsink.

Het bedrijf werkt bovendien met ProCROSS-koeien, een driewegkruising van Montbéliarde, Viking Red en Holstein, gericht op gezondheid en duurzaamheid. 'Dat vind ik een interessant onderdeel. Je ziet echt verschil in gedrag en prestaties tussen rassen. Dat is waardevolle kennis voor later', vindt de stagiair.

Voordat Wolsink aan haar hbo-opleiding begon, behaalde ze haar mbo niveau 4-diploma Dier- en Veehouderij. Tijdens die periode liep ze al vijf stages, waaronder een buitenlandse stage van acht maanden in Nieuw-Zeeland. Daar werkte ze op een groot melkveebedrijf met een 41 stands swingover-melkstal. 'De manier van werken is daar totaal anders dan in Nederland', zegt ze. 'De koeien staan er altijd buiten en het bedrijf is enorm groot. Ik heb er ontzettend veel van geleerd.'

Een andere stage deed de student op een groot melkveebedrijf met DeLaval-robots. De boer daar was ook klauwbekapper, wat haar de kans gaf om die kant van het vak te ontdekken. 'Ik mocht met hem meekijken en helpen. Soms werkte ik halve dagen zelfstandig, als hij aan het klauwbekappen was. Dat was spannend, maar ik heb er enorm veel van geleerd', blikt Wolsink terug.

Hogere verwachtingen

Nu ze haar hbo-opleiding volgt, merkt de student dat de verwachtingen vanuit school hoger liggen. 'Op het mbo kreeg je meer praktische opdrachten, zoals voer berekenen of observeren. Je kreeg de vragen voorgelegd en hoefde ze alleen te beantwoorden. Op het hbo moet je zelf initiatief tonen en kritisch kijken naar de bedrijfsvoering. Je moet analyseren waarom iets op een bepaalde manier gebeurt en wat eventueel beter kan. Dat maakt het uitdagender, maar ook interessanter.'

Tijdens haar stagedagen helpt de student niet alleen met de dagelijkse werkzaamheden, maar werkt ze ook aan schoolopdrachten die direct aan het bedrijf zijn gekoppeld. 'Ik leer bijvoorbeeld over ventilatieberekeningen en stalafmetingen', legt ze uit. 'Op school leer je hoe het volgens de normen moet, maar in de praktijk zie je waarom boeren soms van die regels afwijken. Dat inzicht krijg je alleen als je echt meedraait op een bedrijf.'

Vertrouwen

De zelfstandigheid die Wolsink tijdens haar stage krijgt, vindt ze een groot pluspunt. Ze mag veel zelf proberen en fouten maken hoort erbij. 'Als iets niet meteen goed gaat, dan zegt de boer gewoon: probeer het nog eens, dan leer je het het snelst. Dat geeft me vertrouwen', licht ze toe.

Hoewel de student soms last heeft van faalangst, ervaart ze haar stage als positief. 'Juist omdat ze hier zo begripvol zijn, durf ik meer uit te proberen. Ze helpen als het nodig is, maar laten me ook zelfstandig werken. Die balans werkt goed.'

Een belangrijk onderdeel van de stage is het contact met de ondernemer. Meuleman is volgens de stagiair ondernemend en vernieuwend. 'Hij is niet bang om dingen te veranderen of nieuwe technieken te proberen. Als iets niet werkt, zegt hij gewoon: dan doen we het weer anders. Dat vind ik een goede houding.'

De vrouw van de boer speelt een actieve rol in het bedrijf. Zij werkte eerder bij K&L en brengt ideeën van daaruit mee. 'Ze staan open voor kennis van anderen en willen zien of het toepasbaar is op hun eigen bedrijf. Dat is leerzaam, want in de melkveehouderij is er niet één juiste manier van werken', zegt Wolsink.

De gesprekken met de melkveehouder vindt de stagiair misschien wel het meest waardevol. 'We praten veel over toekomstvisies, over duurzaamheid en over hoe je als ondernemer keuzes maakt. Iedere boer kijkt anders naar de toekomst. Door zulke gesprekken leer je om verder te denken dan de dagelijkse werkzaamheden.'

Meer dan alleen praktijkervaring

Hoewel de stage slechts één dag per week duurt, merkt Wolsink dat ze in korte tijd veel leert. 'Over koeien en techniek en over hoe een bedrijf wordt gerund. Ik begin steeds beter te begrijpen waarom keuzes worden gemaakt en wat de gevolgen daarvan zijn.'

De student ziet de stage als een belangrijk onderdeel van haar opleiding. 'Op school krijg je vooral theorie. Tijdens je stage leer je hoe die theorie er in de praktijk uitziet. Soms ontdek je dat iets wat in het boek logisch lijkt, in de praktijk echt heel anders werkt', legt ze uit.

Wat haar vooral bijblijft, is de open manier van leren. 'Ik kan alles vragen, er is geen oordeel. Dat maakt dat ik veel sneller leer. Het leukste vind ik dat ik echt mag meedenken over verbeteringen. Dat maakt de stage niet alleen nuttig, maar ook leuk.'

De stage bij Melkveebedrijf Meuleman geeft Wolsink niet alleen vakkennis, maar ook meer zelfvertrouwen. 'Ik heb geleerd dat fouten maken erbij hoort. Zolang je ervan leert, is het goed. Die houding neem ik mee in de rest van mijn studie en als ik later zelf in de praktijk ga werken.'

Waardevolle kennis

Ook na zoveel stages te hebben gehad vindt de student deze en de toekomstige stages die ze nog moet doen voor het hbo geen probleem. Ze beseft dat elke stage waardevolle kennis oplevert. 'Bij elke boer leer je weer iets nieuws en dat neem je mee naar je volgende stage of de rest van je leven.'

Voor haar toekomst heeft Wolsink nog geen definitieve plannen, maar ze weet wel dat ze graag met melkvee wil blijven werken. 'Het liefst word ik later zelf melkveehouder. Als dat niet lukt, lijkt voeradviseur me een mooi beroep. Het contact met ondernemers vind ik namelijk erg leuk. Iedere boer heeft zijn eigen visie en dat kan leuke gesprekken of inzichten opleveren.'