'Op een dood spoor met de NVWA'

Boeren en tuinders worden met regelmaat overladen met ongefundeerde waarschuwingen van inspecteurs van de NVWA. Toch lijkt het erop dat de autoriteit zelf een schriftelijke waarschuwing zou moeten ontvangen, van haar opdrachtgevers: de ministeries van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur en Volksgezondheid, Welzijn en Sport.

Weten deze ministeries überhaupt wel hoe ver de NVWA inmiddels van de praktijk staat en wat voor (wan)praktijken er gaande zijn, zowel in- als extern? Want menig (mondelinge) waarschuwing of stelling blijkt ongegrond. Zo stelde een junior inspecteur onlangs in een abattoir onjuist vast dat een boer zijn koe niet aan het halstertouw uit de trailer mocht geleiden.

Heeft de dienst haar zaken intern wel op orde? Of sturen ze hun medewerkers bewust onvoldoende geschoold de boer op, waar ze voor een hoop onnodig tumult zorgen en waar de honden soms geen 'brood' van lusten? De integriteit gaat op deze manier verloren.

In officiële brieven wordt zelfs toegegeven dat de NVWA boeren formeel waarschuwt in zaken waarbij eigenlijk onvoldoende bewijs is en waarbij de warenautoriteit geen boete op durft te leggen. Dit omdat ze weten dat ze dan door een rechter teruggefloten zullen worden.

Niet alleen de mensen uit de buitendienst blijken te werken met onvoldoende en onjuiste kennis, ook op kantoor heeft het er de schijn van dat niet de kennis actueel en paraat is. Het grote aantal ambtenaren bij de NVWA zorgt ervoor dat ze elkaar niet kennen en dat onduidelijk is wie waar verantwoordelijk voor is. Ook hebben de medewerkers vaak niet de nodige vlieguren binnen de organisatie om verstandige beslissingen te nemen.

Dierziekten tegenhouden

Neem als voorbeeld de omgang omtrent de verspreiding van dierziekten. Menig veehouder wil insleep van ziektes voorkomen en bewaakt dit met onder andere bedrijfskleding en ontsmetting. Vanuit de overheid is dit ook verplicht bij de dreiging van een uitbraak. De sector wordt zelfs indringend gevraagd om risico's op insleep van ziektes te beperken.

Als er vervolgens vanuit de sector risico's op dierziekten worden geconstateerd, wordt hier door de NVWA niets mee gedaan. Meldingen worden niet direct opgepakt, blijven dikwijls vele maanden liggen, of er wordt verwezen naar het kastje of de muur. Zelfs bij een 'heterdaadje' sturen ze geen mensen.

Ook voor wat betreft de omgang met kadavers is de NVWA erg laks. Zo stelt de instantie dat versleping van kadavers vanuit andere gemeentes toegestaan is, en blijken de regels voor het aanbieden van kadavers aan Rendac een wassen neus.

Geen lijk, geen zaak

Aanbieden op de openbare – weg ver van een UBN-locatie – is geen probleem. Als, buiten de minister om, afspraken met Rendac zijn gemaakt over de ophaallocatie houdt de NVWA haar handen ervan af. Geen lijk is immers geen zaak. Zelfs het aanbieden en verslepen van kadavers van derden (ook particulieren) blijkt te worden toegestaan. Het creëren van een sluipmoordenaar, door potentiële verspreiding van dierziekten, is hierdoor een feit.

Terwijl inspecteurs elders onnodig boeren bang maken met onjuiste verklaringen, opereert het management incorrect samen met de volgzame Rendac door uitbraak van dierziekten in de hand te werken. De verantwoordelijke ministeries hanteren de wetgeving op deze manier alleen voor boeren en kijken weg wanneer de NVWA die zelf niet naleeft. De overheid lapt haar eigen regels aan de boerenlaars.

Is het goed wanneer de inspecteur-generaal van de NVWA dit op zijn 'brood' gaat krijgen, of trekt ook hij aan hetzelfde dode paard?