Herbiciden maken plaats voor mechanische onkruidbestrijding

Nu van steeds meer belangrijke onkruidbestrijdingsmiddelen de toelating verdwijnt of al is verdwenen, oriënteren akkerbouwers zich vaker op mechanische oplossingen of plaatsspecifieke bespuitingen met spotsprayers. Machinefabrikanten springen hierop in door bestaande technieken door te ontwikkelen en telkens weer met nieuwe innovaties te komen waarmee gewastelers onkruid met alternatieve methoden kunnen aanpakken.

Tijdens de demodagen op de Inspiratieboerderijen van Groeikracht Cosun in Noord-Brabant en Drenthe, toont het kennisplatform diverse vormen van mechanische onkruidbestrijding in aardappelen, suikerbieten en cichorei. Nieuwe Oogst bezocht de demodag in het Drentse Roswinkel, op het akkerbouwbedrijf van inspiratieboeren Arjan en Brenda Timmerman.

Specialisten die een toelichting geven bij de machines benadrukken dat het bij mechanische onkruidbestrijding cruciaal is om op tijd te starten. 'Veel telers beginnen te laat', merkt Hans Hoogland van machinefabrikant Steketee op, terwijl hij uitleg geeft bij de schoffel met camera's en vingerwieders. 'Wanneer de suikerbieten klein zijn, kan dankzij de camerabesturing al snel nauwkeurig worden geschoffeld.'

Zodra het gewas groter is, kunnen telers bij de schoffelelementen vinger- of torsiewieders in de rij van het gewas monteren. Door de rotatie van de vingers wordt het onkruid in de rij verwijderd. Een bijkomend voordeel van schoffelen is volgens Hoogland dat het lucht brengt in de grond. Dat is vooral na een natte periode gunstig voor de bodemstructuur.

Eigenaar Martin Heerema van Agri Bio-Solutions stelt dat de grond beluchten daarnaast zorgt voor een soort groei-impuls. 'Door de dichtgeslagen bodem komt er geen lucht bij de wortels en krijgt de plant stress. Als je die situatie met mechanische onkruidbestrijding kunt opheffen, sla je twee vliegen in één klap.'

Heerema presenteert de onkruidwieder Greenline Rotor van zijn bedrijf. Met deze machine kunnen akkerbouwers, naast onkruid wieden, korsten breken en beluchten met een hoge werksnelheid. 'Bij jonge gewassen kun je al richting de 8 kilometer per uur gaan, bij beter gewortelde gewassen zelfs naar 20 kilometer per uur', zegt hij.

De schoffel bestaat uit roterende lepels die de grond over de hele breedte bewerken, ook in de gewasrij. Door de meelopende wielen is er geen sprake van slepende materialen van bijvoorbeeld gewasresten.

Ook de Thulit-wiedeg van Lemken bewerkt de grond volvelds zonder daarbij het gewas te beschadigen, zo is te zien tijdens de velddemo. Bij een klein gewas is het van belang de veerdruk van de tanden, die individueel kan worden aangepast, niet te agressief af te stellen. Later kunnen de tanden agressiever worden afgesteld, afhankelijk van het stadium van het gewas.

Daarnaast is de werking van de tanden goed te regelen doordat de werktuighoogte kan worden afgesteld met loopwielen. Hierdoor komen de tanden meer stekend of juist meer slepend te staan. De machine lijkt vooral een goede werking te hebben in de rij op net kiemende onkruiden, mits de chauffeur niet te hard rijdt. Het nadeel van de Thulit-wiedeg is dat deze minder effectief is op opgekomen grassen.

In de teelt van aardappelen zijn minder technieken beschikbaar waarbij onkruiden mechanisch kunnen worden bestreden. Groeikracht Cosun regelde er twee voor de demodag. Salesmanager Jos den Boer van machinefabrikant AVR adviseerde bij mechanische onkruidbestrijding in aardappelen zo laat mogelijk de ruggen op te bouwen. Volgens hem is het dan mogelijk met de Ecoridger van het Belgische bedrijf ook zonder bodemherbiciden onkruidvrij aardappelen te telen.

'De Ecoridger haalt met de schraapelementen een laag grond en de aanwezige onkruiden van de zijkanten van de aardappelrug. De losgemaakte grond bedekt de onkruiden, waardoor deze verstikken. De aanaardelementen zorgen ervoor dat de rug weer stevig wordt opgebouwd', legt Den Boer uit.

De machine van AVR kan ook nog worden ingezet in een groter gewas dan op de foto is te zien, maar dan is er wel meer kans op groene aardappelen of schade aan de wortels van het gewas. Verder vraagt de juiste instelling meer aandacht, als wordt gewerkt met de Ecoridger. Vooraf aan het gebruik is het zaak dat de aardappelrug bij het poten in één werkgang of bij een aparte rugopbouw voldoende hoog en breed wordt opgezet.

Naast de Ecoridger presenteerde Grimme de GH-8. Dit is een achtrijiige aanaarder. Volgens de fabrikant zijn machines uit deze serie vooral geschikt voor het aanaarden van grote ruggen op lichte grond, zoals in Roswinkel. Afhankelijk van de grondsoort kunnen verschillende in hoogte verstelbare woelertanden voor het loswoelen van de bodem worden toegepast. Een specialist van Grimme stelt dat de machine tot het sluiten van het gewas kan worden ingezet.

Overigens kan in de aardappelen ook worden gewerkt met schoffels. Deze machines zijn uitgerust met hoekschoffels die de flanken van de rug bewerken en onkruiden losmaken. Kies je voor een dergelijk systeem, dan is de rugopbouw na het gebruik wel weer belangrijk. In de praktijk worden schoffels soms gecombineerd in één werktuig met een AVR-Ecoridger, waarbij de rug meteen weer opnieuw wordt opgebouwd.