Europese landbouwsubsidies op de schop bij toetreding Oekraïne

In het Spaanse Granada vindt dit weekend een informele top plaats van veertig Europese premiers en presidenten. Brussel heeft Oekraïne eerder dit jaar beloofd in december een besluit te nemen over het EU-lidmaatschap. Moldavië, Georgië en de zes Balkanlanden wachten al enkele jaren op toelating, omdat de EU eerst zelf orde op zaken zou moeten stellen. Door de Russische oorlog in westelijke richting kan dat niet langer wachten.

Volgens de huidige EU-regels ontvangt Oekraïne na toelating de eerste zeven jaar 96,5 miljard euro in het kader van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB). En nog eens zo'n 90 miljard euro uit andere EU-fondsen, zoals de Cohesiefondsen. Schattingen van de Financial Times suggereren dat de huidige lidstaten Tsjechië, Estland, Litouwen, Slovenië, Cyprus en Malta niet meer in aanmerking komen voor dergelijke financiering, door de komst van negen nieuwelingen.

Europees landbouwbeleid

Het opstellen van een nieuw Europees landbouwbeleid voor 2025-2027 wordt een taak voor de nieuwe Europese Commissie, die na de verkiezingen van juni 2024 aantreedt. Dan moet er ook meer duidelijkheid zijn over de toelating van nieuwe landen.

De vorige grote uitbreiding van de EU kwam na de val van de muur in 1989 en de ineenstorting van de Sovjet-Unie. In 1993 kregen de meeste Oost-Europese landen uitzicht op toelating en in 2004 traden tien nieuwe lidstaten daadwerkelijk toe: Polen, Hongarije, Tsjechië, Slowakije, Slovenië, Estland, Letland en Litouwen, aangevuld met Malta en Cyprus. In 2007 volgden Bulgarije en Roemenië.