Gedeputeerde Fokkinga trapt kenniscluster verzilting af

Wereldwijd gaat 1,5 procent van de landbouwgrond verloren door verzilting. In Nederland speelt verzilting vooral in de noordelijke kleischil in Friesland en Groningen, de Wieringermeerpolder in Noord-Holland, de Zeeuwse delta en in een aantal veenweidegebieden.

Het Kenniscluster voor Verziltingsvraagstukken in Delta's is een regionaal initiatief voor landelijke krachtenbundeling rond verzilting en zoetwaterbeschikbaarheid in de kustzone. Deze is donderdag opgestart in een symposium bij Hogeschool Van Hall Larenstein in Leeuwarden. Fokkinga zette namens Gedeputeerde Staten een handtekening onder het initiatief.

'Voldoende aandacht voor verzilting is van belang voor onderzoek en landbouw. Het is goed dat verzilting wordt tegengegaan om in de toekomst voldoende zoetwater beschikbaar te hebben. Betrek ook jongeren bij het cluster om het probleem onder de aandacht te houden', adviseerde de gedeputeerde.

Partners

Bij het kenniscluster zijn twintig partners betrokken. Dit betreft onder meer onderzoeksinstellingen Wageningen University & Research, Stichting Proefboerderijen Noordelijke Akkerbouw en Vertify, proefboerderij Rusthoeve, waterinstituut Deltares, drie provincies en drie hogescholen. Provincie Fryslân heeft 1 miljoen euro subsidie beschikbaar gesteld aan het cluster.

Het kenniscentrum voert zelf geen onderzoek uit, maar treedt op als partner of begeleider. De focus ligt op mitigatie zolang het kan, adaptatie als het moet. Oftewel: in eerste instantie beperken van klimaatverandering (mitigatie), waar nodig aanpassen aan de gevolgen van klimaatverandering.

Watermanagement

Nederland beschikt over 1.100 kubieke kilometer aan zoet grondwater. Jaarlijks wordt 1,5 kubieke kilometer grondwater onttrokken en het regent doorgaans 30 kubieke kilometer per jaar. Volgens expert grondwatermanagement Perry de Louw van Deltares is door het grote volume beschikbaar zoetwater met slim watermanagement verzilting in Nederlandse kustregio's nog goed te pareren.

De Louw ziet de meeste potentie in het vergroten van zoetwaterbeschikbaarheid door bijvoorbeeld extra infiltratie in de winter en het zuiniger omgaan met zoetwater. 'Daarnaast is het met peilgestuurde drainage mogelijk om het waterpeil te regelen. Hoe hoger het grondwaterpeil in het voorjaar, hoe meer zoetwater er beschikbaar is. Nadeel van een hogere grondwaterstand is wel dat het land lastiger berijdbaar is.'

Ook teelttechnisch ziet De Louw mogelijkheden. 'Door gewassen water te geven met druppelirrigatie, heb je minder zoetwater nodig. Ik zie ook potentie in zouttolerante gewassen. Een zouttolerante aardappel behoeft minder zoetwater', legt hij uit.

Van diagnose naar oplossing

Voordat boeren aan de slag gaan met oplossingen, is het volgens Deltares belangrijk om de huidige specifieke bedrijfssituatie te analyseren en te monitoren. Proceskennis en systeemanalyse zijn noodzakelijk om te bekijken welke processen van belang zijn.

Door modellering en monitoring zijn de effecten van toekomstige ontwikkelingen in te schatten. Vervolgens kunnen met pilots, veldproeven, monitoring en modellen de beste oplossingen worden geformuleerd en uitgevoerd.