Cosun: 'Bietentelers hebben geen tijd meer te verliezen'

Vooral op de hoge zandgronden in Nederland zitten nog veel suikerbieten in de grond. Als de omstandigheden het toelaten, is het volgens Huijsmans nu zaak om te rooien. 'Beperk de risico's. De kans op kouder weer neemt toe. Zeker in de tweede helft van december lijkt het behoorlijk koud te worden.'

'We weten niet hoe hard het gaat vriezen, maar in het veld zijn de risico's groter', vervolgt hij. Het is zonde om de beschikbare rooicapaciteit niet te benutten. Als je nu netjes bieten kunt rooien met weinig tarra, zijn ze goed te bewaren in de hoop met beperkte bewaarverliezen. Nauwkeurig afgedekte hopen zijn goed beschermd tegen vorst.'

-10 graden Celsius

In delen van de Achterhoek en op de Veluwe vroor het in het weekend van 19-20 november behoorlijk hard tot wel -10 graden Celsius aan de grond. Dat had gevolgen voor diverse suikerbietenpercelen. 'De vorstschade is het grootst in open vlaktes op lichte zandgronden met weinig loof', geeft Huijsmans aan.

Cosun geeft betreffende telers de mogelijkheid de bieten onder bijzondere voorwaarden-vorstschade te leveren. De bijdrage van telers hiervoor bedraagt 7 euro per ton netto bieten. Aanmelden hiervoor kon tot 1 december. Tot woensdagmorgen ging het volgens Huijsmans nog om enkele telers.

Met voorrang verladen

Bieten met vorstschade worden met voorrang verladen, zoals woensdag in de buurt van het Gelderse Arnhem. De bietenmuis aldaar draaide circa 1.300 ton vorstbieten in de vrachtwagens. De transporteurs reden in de streek af en aan om de bieten naar de suikerfabriek te brengen. Huijsmans zegt dat er voor de tijd van het jaar nog veel bieten in de grond zitten.

'We kunnen niet spreken over nalatigheid van akkerbouwers. In de hele maand november was het mooi weer en warm. Telers hebben daarom gewacht met rooien om het suikergehalte nog wat op te laten lopen. Echter zien we de laatste jaren steeds vaker dat het direct na zo'n periode een of twee nachten matig vriest. Dat is funest. Vorst is altijd verraderlijk.'

Landelijk moest op peildatum 1 december nog 26.000 hectare bieten worden gerooid. Dat is 32 procent van het areaal. In de afgelopen vijf jaar zat op 1 december gemiddeld nog 18 procent in de grond. Begin deze week was 55 procent van de bieten verwerkt, meldt Cosun.

Bevroren bieten niet in hoop rijden

Cosun adviseert telers suikerbieten die deels bevroren zijn niet in de hoop te rijden. Het risico op snel achteruitgaan van de kwaliteit is in dat geval zeer groot. Bij vorstschade zijn de cellen van de bieten kapot gevroren. Zodra de vorst eruit gaat en de wortels intern zacht worden, krijgen die rotte delen. Dat heeft grote gevolgen voor het verwerkingsproces in de suikerfabriek.

Huijsmans: 'Bij enkele vrachten bieten met rotte delen loopt het proces vast. Vergelijk het met een koffiefilter: als er verslijming in de koffie zit en het moet door het filter heen, dan slaat het filter dicht.' Dat betekent dat vorstbieten hard genoeg moeten zijn om onder de bijzondere voorwaarden-vorstschade te leveren. Wanneer er zachte delen in de bieten zitten, kan Cosun deze niet verwerken.

Suikergehalte stabiel

Het suikergehalte is in de laatste week in de huidige campagne weliswaar met 0,1 procent gezakt naar 16,9 procent, maar ligt sinds begin november op een stabiel niveau. De beste cijfers zijn voor de Groningse zand- en veengronden (18,2 procent), de minste voor de zuidelijke provincies. Het suikergehalte bedraagt in Midden-Limburg en op de klei in Midden-Brabant slechts 16 procent.

Het tarrapercentage loopt de laatste weken op. In de week van 20 tot en met 26 november noteert het landelijke tarrapercentage 11,6 procent. De omstandigheden zijn volgens de campagnecijfers het zwaarst op de klei in Friesland, in delen van Noord-Holland en in het Zuidwesten. De winbaarheidsindex is landelijk 90,7.